Atu lio kan vawlei thilsining zoh in 'Jesuh a ra deng cang' ti khawh si maw?

Hrambik Lian nih zeitindah a leh?

Vawlei thilsining zoh in Jesuh rat tthannak caan a neih le neih lo tah le zohchun hi Jesuh zong nih tha a pekmi a si ko.Sihmanhsehlaw tu chan thawngtha chimtu cheukhat cu Jesuh rat ding Ni le Caan a ttih-ciah in chim chung a hmangmi kan um.

Kha bantuk khi cawnpiaknak hman lo an si; Jesuh nak in a ngan deuh ah aa chiami minung an si caah an bia ngai hna hlah u. Jesuh hmanh nih a ni le caan cu ka hngal lo a ti (Matt. 24:36, Mark 13:32). Cucaah kei cu a ni le caan kong cu kei chim awk ka ngei lo nain kan khua caan nih a langhtermi thil phun hnih tein ka chim lai.

A pakhatnak ah, Matthai 24: ah Jesuh rat tthannak a nai cang timi langhtertu hmelchunhnak tampi amah Jesuh nih a chimmi kan hmuh. Ka ratnak caan a nai tik ahcun "Rili, mangtam, zawtnak, raltuknak phunphun le theih bal lo mi" ttihnung thawng tampi nan theih lai tiah kan hmuh. Khi vialte dihlak fonh nih an chimmi cu "Jesuh rat tthannak caan a nai tik ahcun vawleipi hi ttih phannak in a khat lai" tinak khi si.

Cucu atu kan vawlei pumpi nih a ton cuahmahmi a si. Ttihphannak cun kan khat ko cang hna, sihmanhsehlaw Jesh rat hlan ah zeitluk in a ngan chinchin mi ttihnak dah zei tluk sau kan intuar rih lai ti cu Pathian lawng nih a hngalh.

A pahnihnak ah, Matt. 24:14 ah khin Jesuh nih phun dang deuh tein thil pakhat a chim. Donghnak taktak cu pennak thawngtha vawlei khuazakip ah chim dih a si hnu lawng ah a phan lai, tiah a ti. A context ning in hi kaa ah "donghnak" timi hi Jesuh rat-tthannak a si.


Vawlei cung khuazakip minung vialte sin ah Jesuh Khrih thawngthabia chim dih timi hi hlan chan ahcun thil cang kho lo tluk ah ruah a rak si. Sihmanhsehlaw atu ahcun internet/social media le chanthar technology phunphun ruang ah vawlei cung minung vialte theih khawh tiang thawngtha chim hi lung khua hmu ngaingai ah a hung cang cang. Hihi Bawipa riantuannak lawngte an si dih ko. Vawlei cung miphun vialte sin thawngtha chim dih hi zeitluk in dah kan rauh rih lai, timi pakhat te ahhin zeizong vialte aa hngat dih cang tiah ka ruah. Phun dang in chim ahcun atu kan chan "internet/social media" vialte hi vawlei cung khuazakip i Khrih thawngtha phuan khawh a si nak hnga ding caah Pathian nih vawlei a pekmi a si, tiah ka zumh.

Cucu Pathian program poh kham dih aa zuam zungzalmi Satan nih fiang tuk in a hngalh ve caah "internet/social media" hi sualnak caw-ngia nak hmunpi biatak tein hman aa zuam ve. Mitampi cu a kan hrawh cang! Cucaah atu bantuk caan i biapi bik a simi cu keimah hi zumhnak ah ka dir maw? Mi sual khamh ding ah si ti lo in misual biaceih le dantat ding ah a ra dingmi Jesuh ton kaa manh maw? Kaa ready maw? tihi a si ko.

India:"Mah nupi cia 'tlaihhrem' ti cu nitlaklei ram nawl cawn a si"

Hi hnu tlawmpal ahcun kan Chin nu pawl lak ah "ka pasal nih a ka tlaihhrem" tiah ta-za-cuai hmang kan chuak ve te cang lai. Pa a simi poh nihcun phaisa tampi dih le harsa tein kan tthit vemi kan nupi le nih "a ka tlaihhrem" tiah ta-za-cuai cu kan huat cio ko lai dah! Nihin tiang ahcun kan nih Lai miphun lakah hi bantuk buainak a tongmi zapi hngalh awk cun kan um hraw rih lo. Sihmansehlaw ram thangcho deuh, a bik in nitlaklei ram ahcun "kan pa nih a ka tlaihrem" tiah ta-za-cuai hi a tam ngaingai cang.

Nihin tiang ahhin vawlei cung ram 51 nih "mah pasal nih tlaihhrem sualnak phung" timi hi an ngeih cang. A sullam hi ram 51 ahhin nu pawl nih zeitik poh ah an pasal le tlaihrem an puh kawh hna tinak si cu..

Vawlei cung ah mah hi sual phung (criminal law) ah a ser hmaisa biktu ram cu Poland a si i 1932 ah khan an rak ser cang. Lai miphun tampi kan umnak hmun, US ram zong nih hin 1970s hrawng ah hi phung hi an rak ser cang. Hi phung nihhin pa tampi, Pathian riantuantu pastor cheukhat zapi hmaisa khap loin a tuah cang hna. Kan hnulei US pastor pakhat hna kha cu a nupi nih nikhat ah ka duh lo buin voitam tuk a ka tuah, a ka tlaihhrem tiah taza a cuai i ceilak dantat aa huah khah!


Hi phung hi atu keimah ka umnak India ram zong ah sual phung (criminal law) ah ser ve ding tiah mibuu cheukhat nih tu lio hi fakpi in an aupi nain tu tiang rih ahcun an hlawh a tling kho rih lo.
Hi he pehtlai in a duhlo lei ah a ttangmi nawlngeitu hna nih "Nilaklei ram nih hi bantuk sual phung an ngeih ruang ah kan nih India zong kan i cawn ve awk a si lo. Vawlei cung ramkip kan sining le kan dirhmun aa dang cio. Hi phung hi a bik in nitlaklei ram nih an dirhmun le nuning Level he aa tlak an ser chommi sual phung a si ko" tiah an ti hna.

1999 ah khan 'innchung tang fahfaktuarnak' (Domestic Violence in Northern India) timi tlangtar in cithlatnak an rak tuah. Cu cithlatnak ahcun North India ah a ummi pengkomh 5 in nupi ngei cia minung 6700 biahalnak an rak ngeih hna. Cu ahcun an hmuh chuahmi cu "nupi ngei cia pa zatuak 40% nih an nupi le hnatlak lungtlinpinak tel loin an ihpi hna i zatuak 9% nihcun hnuh-dawh le tlaihkhih chom in an nupi le an ihpi hna" tiah an ti.

Kan nih Lai miphun lak ahhin hi bantuk cithlatnak hi tuah ve u sihlaw a result zeidik a hei lawh ve hnga. Nupi le hnatlak lungtlinpinak tel loin ihpi poh hi a cunglei kan chimmi sual phung ning ahcun "tlaihhrem" an si dih; ta-za-cuai khawh an si.


Ram thumnak phang cang kan Lai nu ttung pawl nih hi bantuk hin nan pasal le ta-za nan cuai ve sual hna lai, ti ka phang ngaingai. Tha tein rak i ruat cia u. India ram nihcun vun-raang pa le vun-raang nu tuahmi poh i cawn lengmang sawhsawh ve cu hruh deuh ah a ruah. Nang tah zeitindah

na ruah ve?

Keimah pumpak ruahnak ahcun nu le va karlak ah "theihthiamnak le dawtnak" cerhti a luan chung poh cu hi bantuk buainak kong ah ta-za-cuai kan herh lai lo tiah ka ruah. Dawtnak le khat le khat duhnak i theihthiam piaknak tu nih kan chungkhar uk ko seh law...

Paul zong nih 1 Corin. 7 ah a tanglei bantuk in a ti ve:
"Pa nih a nupi cungah a tuah awk a simi rian kha tlamtling tein tuah seh law nu zong nih a va cungah tuah ve seh; an herhnak ah khan an lung i riamhter ciocio hna seh. 4Nu hi amah pum bawi a si lo, a pum bawi cu a va kha a si; cu bantuk ṭhiamṭhiam in pa zong cu amah pum bawi a si ve lo, a pum bawi cu a nupi kha a si. 5Kan caan cu thlacamnak ah hman kan duh tiin pakhat le pakhat kha i reem hlah u; nan pahnih in caan khatkhat chung kha cuticun kan um lai tiah hnatlaknak nan ngeih hmasa ṭung lo ahcun; cu hmanh ah nan i sum khawh lo sual i Satan tukforhnak chungah nan tlak nakhnga lo, nu le va sinak kha thawk ṭhan ko u"..

Rohingya pa: "ka nupi le fale hna, ka thih lo ahcun a luatmi ram ah kan i tong te hna lai mu.."

Hi Rohingya pa i a nupi hi fa paruk nak a pawi lio i nau ngeih caan a phan dengmang cang. A min ah Ayesha Begum ti a si i atu nizan nai in a zual tthanmi Rakhine ram buainak ruang ah a nau paw he Bangladesh ram ah a tli vemi a si. Atu lio a umnak Bangladesh refugee camp ah midea pakhat  nih bia an ruah lio ah a tanglei bantuk hin a chim:

"Atu tan Rakhine ram kan inn kan zam tak ahhin, ka pasal nih ka fale he Naf tiva tiang a kan zampi i tilawng in tiva kan tan. Tiva ral kan phanh ah ka pasal nih kumtling lo ka fale tete cu a hnamh hna i 'ka dawtmi ka nupi le fale hna, tluang tein va kal u law ka thih lo ahcun a luatmi Rakhine ram ah kan i tong tthan te hna lai mu..ka thih si le Vancung tu ah i tong than te ko hna u si mu...' tiah a ti i Rakhine Kawlralkap doh ding ah an nih cu a kir tthan", tiah a ti.

Atu tan Rakhine ram in thih ttih ah Bangladesh lei ah a zaam mi Rohingya pawl cu nu le ngakchia lawngte an si, ti a si. Bangladesh ramri vengtu palik nih "Ziah, nan pa pawl tah an zaam ve lo maw?" tiah an hal i "an nih cu raldo ding in an tang ta" tiah an leh hna.

Anmah Rohingya mibuu lak ah hruaitu a simi pa Shah Alam nih "kan khua kiangkap khua pathum in mino 30 fai luatnak raltuk ding ah an pum an i pe. Duhthim awk dang hlei an ngei lo; na doh ve hna lai maw, asi lo ah tuu thah bantuk in dah naa thahter hna lai" ti lawng khi a si ko", tiah a chim.

Kawlram cozah nihcun ral thawh hmang nan si tiah tiah "ralhrang" timi min cazin ah a chiah cang hna. Sihmanhsehlaw Bangladesh refugee camp ah a ummi Rohingya pawl nihcun "zeitindah an luatnak ding ral dotu Ralkap nih luatnak lam a kan ser piak lai" tiah an rak i ruah chan tuk ve tiah AFP sin ah a chim.

Rohingya upa pakhat chimning ahcun "Rohingya mino pawl nih tuar sawhsawh cu an celh ti lo. Zei tluk in dah neek, naam neh le tthawl dawi, tuk thah kan si ti kha fiang tein an hngalh dih caah 'Kan thah hna lo ahcun anmah nih an kan thah thiam ko lai' tihi an ruahnak a si ko, tiah a ti.

Bangladesh ah a ummi Rohingya mino bia an hal tik hna ah, "duh thim awk dang hlei kan ngei ti lo. Zaam nak hmun dang hlei kan ngeih ti lo caah kan doh ve cang hna lai. Caan ttha kan hmuh hmaisa bik cu Rakhine ah raldoh ding in kan kir ve lai", tiah an ti dih ti a si.  

Atu lio Bangladesh ah a um liomi Rohingya nu pakhat Hafeza Khatun nih "ka fapa le pathum cu kan luatnak ding raldoh awk ah Rakhine ram ah an um cang. Ka fapa le cu Rakhine ram luatnak ding ca raithawinak ah ka pek hna" tiah a mithli he a chim.

US le Australia kan phanh tikah, kum 5 kan um ahcun citizenship lak khawh kan si cu mu. Rakhine ram um Ronghingya Muslim pawl khi, atu an umnak hmun ah khin kum 100 leng an um cang. Nain citizensjip zong an pe hna lo, mipem nan si kal u, tiah an dawi hna i a kal duh lomi cu an thah hna.

Atu nan relmi hi tuanbia a si lo; atu ah a cang cuahmah mi thil a si hih. An rawh ding le an thih dih ding zong khi Kawlte nihcun zeihmanh ah an rel piak hna lo. Rakhine ram le Muslim tthen lawng kha an ral pawl saduhthah cu a si ko..

Dawtmi careltu hna, nang le kei zong ral kan ngei ve. Kan hnangamnak hrampi a simi Pathian he tthen i kan mah hrawh dih cikcek aa tim zungzalmi ral pakhat kan ngei ve. Kan rawh dih hi an nih aa lawmhnak a si. Cu pa cu a zungzal in na kiang ah a um pengmi Satan a si!

An nih nihcun kanmah hrawh le thah bak aa tinhmi a si ko caah nang le kei nih kan doh ve lo ahcun a kan hrawh ko lai. Ralkap kan si ve! Kan dohmi cu taksa duhnak phunphun (hriamnam) hmang in a kan hrawktu thlarau tha lo, Satan riantuannak hi a si. Na doh lai maw, na Thlarau nun dah naa hrawhter lai? Doh na duh ahcun a dohnak ding hriamnam tling tein Bawipa nih a kan chiah piakmi hi kaa ahhin a um..Ephesa 6:10-18

Kum 38 hnu ah Pathian nih US a cawnpiak than!

"Chun mui" timi hi vawlei le Nika (sun) karlak ah Thlapa (moon) a um ruang ah a cangmi a si. US ram ah a hnu bik chun mui chiahru an rak ton hi 1979 kum ah a rak si. Kum 38 a rauh hnu, nizan ah cu bantuk Chun mui nihcun US a den tthan hi a si. Hi bantuk chun mui nih a khuhnak zawn hi cu zaan mui nak zong in a mui deuh; mui taktak khi a si!

Hlan China miphun zong nih hi bantuk Chun Mui hi an rak ttih ngaingai; biapi ngai ah an chiah!

Chun Mui tlun aa timh i Nikaa (sun) a nah cuahmah lio ah khin, hlan chan Chin miphun nih "nikaa eitu sahrang kan dawi hau" an ti i caawm, saki le um-kheng fakpi in an rak tum hnawh tawn. BC 2134 lio ah khan China ram uktu bawi Emperor Chung K'ang nih, Chun Mui tlun lai caan fiang tein an tuaktan khawh lo ruang ah a mifimthiam tampi a rak thah hna.

Hlan chan Greek miphun nihcun Chun Mui hi an pathian, Zeus nih a tthawnnak in a tluntermi a si", tiah an rak ruah. Kan nih Khrihfa nihcun Nikaa, Thlapa le vawlei dihlak cung nawl ngeitu cu Pathian a si kan ti caah Chun Mui zong Pathian kut-chuak a si ve. Chuahternak ruang a ngei theo lai. Pathian nih taklawng in a rak sermi minung cu kum thong tampi chung ah kan hun tthangcho ve lengmang i nihin 21st century vawlei ahcun "taklawng in a rak kan sertu Pathian kan philh i kanmah tu sertu bantuk in kan um". Fimnak a karh, thiamnak a tthang i Pathian um a herhnak kan hngal tuk lem ti lo. "Minung an rak hruh tuk rih caah Pathian a kan ser an ti i si ko; an chuahning cang an rak tuaktan khawh rih lo bia sawhsawh a rak si" tiah Pathian nak tthawng deuh bantuk in khua an sa.


Neuclear hriam nam an ser i vawleipi hi a dihlak in minute pakhat ah kan ciamter khawh lai, an ti. Ral kut in i vennak ding hriamnam an ser i zei bantuk ral zong nih kan tu, kan kap ai hna kun "kan i kham khawh dih lai" an ti.

Sihmanhsehlaw Pathian nih Chun Mui a rak tlunter tik ah, zeitin hmanh in an kham kho lo. A khamnak ding hriamnam zong ser khawh phun ah an ruat lo! Pathian kut-cak a hung langh cang ahcun zei ttih ngei lo an ral bawi le president zong nih ar-ko in an zoh sawh; zei an tuah khawhmi a um lo!

North Korea nih neuclear in kah a timh lio ahcun "US mipi phang hlah u kan ven hna lai" tiah an cozah nih biakamhnak a tuah ngam. Sihmanhsehlaw "Muihnak nih" kan ram hrapcheu a khuh lai, ti cu an theih ko nain kanmah kham khawhmi a si lo ti an hngalh caah dai tein an um!


Nihin minung fimthiamnak le tthawnnak nih Pathian riantuannak a phanh lo zia, minung cu sertu si loin sermi kan si zia le kan nunnak kong ah nawl ngeitu hi kanmah siloin Pathian tu a si zia, a thak in Pathian nih vawleipi, a hleice in, US a cawnpiak tthan cang..

Minung nih zeitluk in kan fim cang, nan ti zong ah an sertu hna nan Pathian ka hmai ah aa porhlaw ngam ding nan si lo, ti kha Chun Mui hmang in Pathian nihin vawlei a cawnpiak diam!

Lamkaltu Peter nih Pathian tel lo le, amah ralchanh in zeihmanh tuah khawhmi kan ngei lo ti aa fian tuk caah "a thawng tukmi Pathian hmai ah teidor tein um law a caan a zat tikah an cawisan te ko lai. Na lungre theihnak vialte kha hlawnh dih zeicatiah cu Pathian nihcun na zawn an ruah ko" (1 Peter 5:6-7) tiah a ti.

US cozah hmanh a kan vengtu ding ah kan i bochan ngam ahcun Pathian tthawnnak a ngan zia a hngaltu hna caah lungre theih awk dang a um ti lo.

Mirang Nunzia Chiahru in kan zam kho ti lo hih!

Zaan mang chiat i lungre theih tuk lio ah hun i tthanh i "Eee, ka mang si tthan..ui, a taktak hei siseh law.." timi khi nang na tong bal maw? Atu cu Lai miphun nih kan ttih tukmi, kan zaan 

mang hmanh ah ton kan manh lomi thil chun ceupi ah kan ton cuahmah ko cang hih! Lai miphun mirang nunzia chiahru in kan zam kho ti lo; Lai miphun kan lo ko!

Nizan ah Australia um Lai mino 3 nih inn ngei lo mirang nu an tlaih hrem, tiah thawng kan theih. 

Kan Lai news lawng nih an ttialmi siloin anmah Australia media minthang pakhat a simi Sun Herald (www.heraldsun.com.au/) nih fiang tein a ttial ve.

Ka theih kaa ahcun mah cu tlaihhrem lawlaw ahcun inn ngei deuh zong tlaihrem hna sehlaw ruah awk zong a tlawm deuh hnga; santlai lo neeknak le nihsawhnak a ngeimi Kawlte nunzia kan i tthanpi mi a langh tuk ttung, tiah keimah duh in khua ka rak ruat ve len. Keimah nihcun "lung hrinhnak sawh
in an tlaih hna i an sualnak an hmu hna lo" tiah thawng thar thei tthan colh u sih, tihi ka duhmi le kaa ruahchan mi a si. Sihmanhsehlaw naih niam deuh in thil fiang a theimi le kiangkap thilsining fian deuh in a hngalmi hna he bia kan i ruah deuhdeuh tik ah, kaa ruah chan bak lomi le Australia tlaihhremnak in kan miphun caah ttih a nung deuhmi thil ka theih; ka lau ngaingai!

"Australia ummi Chin mino tampi caah hi bantuk thil hi thil thar le thil mak tuk a si lem lo. 

Park ah zuu din i kiangkap ah a um vemi mirang nu pawl he zuu dinti i sualpi, pa pahnih pathum nih nu pakhat i channak timi hi cu a um len ko. Atu tan thil cangmi zong hi a duh na loin va tlaihhrem len khi si lem loin, an tuah tawnmi thil an tuah ko nain ruahning in thil a umkal lomi ruang ah a cangmi si deuh a dawh. Anmah lawng hi hi bantuk tuah hmang an si lo, an nih hi an vanchiat caah a si ko" tiah hi thil kong fiang a hngaltu pakhat nih a chim.

US lei thilsining kan thei dih lo, Australia lei thil sining zong kan thei dih hlei lo. 

Sihmanhsehlaw "nupa sualnak" tuah cu lentecelh phun khat bantuk men ah a ruatmi Mirang miphun lakah kan i cawh ve caah hi an nunphung hi kan i cawn sual lai, tihi kan phan zungzalmi a si. 

Atu ah kan theihmi biathli thuk deuh in hun dawi ahcun kan phan tukmi le kan ttih tukmi nunzia chiahru nih kan mino tam tuk tlaih cang dawh a si! 

Lai miphun mitam u nitlak lei ram kan phanhnak hi chan khat (kum 25) hmanh a tling rih lo nain miphun dang nunzia ah tlau hram kan thawk cang! Ziah, Pathian thimmi miphun aa timi vemi nih hi tluk hin kan tlau a ran. Tlau kan za rih lo; a tuan tuk rih! Atu ning in kan kal ahcun chan 4 (kum 100) ahcun dih dawh kan si. Israel miphun cu kum 400 chung miphun dang sin ah khua an sa nain a thianghlim mi miphun le Pathian muisam kengtu miphun an sinak an thlau lo. 

Kan lung hun i fim hna u sihlaw a thar in khua hun ruat ta rih ko tuah hna u sih...

Rohingya chungkhar: "kan ram, tiah auh ve awk kawl in kum 40 kan vak cang"

'Kan inn, kan ram' tiah auh awk hmun ngeih ve an duh tuk caah kum 40 chung an kawl cang;


sihmanhsehlaw nihin tiang an hmu hlei lo. Atu hi, kum 60 leng an kai cang nain nihin tiang ah

atu kan umnak India ram hin 'zeitik dah dawi kan si lai', tiah thinphang in an um peng ko rih!

Pu Nizamuddin le Pi Nutan Bahar hi A.D 1978 ah khan, Kawlram Rakhine state anmah khuate ah,


tthit-umnak puai an rak tuah. An puai dih in, honemoon hmanh an kal manh hlan ah Buddhish le

Muslim karlak buainak ruang ah thah an rak timh hna caah Bangladesh ram ah an rak zam.

Sihmanhsehlaw thla 6 hrawng lawng an um ah, Bangladesh cozah nih an dawi tthan hna i kalnak dang

hlei an ngeih lo caah an khua ahcun an kir tthan.

A.D 1991kum ah khan, Rakhine Buddhist nih thah an timh tthan hna caah bangladesh ram ah an zam

than i kum 10 tluk an va um hnu ah Bangladesh cozah nih an dawi tthan hna. Kalnak dang hlei an

ngeih lo caah an ttih tuk buin, an khua Rakhine ram ah an kir tthan.

AD 2012 ah khan fakpi Rakhine ram Buddhist le Muslim karlak buainak a chuah i thah an timh tthan

hna caah kalnak hmun dang hlei an ngei lo i Bangladesh theu ahcun an rak zam than. Sihmansehlaw

Bangladesh ram ah an him ti lo caah caan sau um loin India ram an kal i atu tiang hi India ram

ahcun refugee in khua an sa.

Sihmansehlaw atu thla, 16 August, 2017 ah India cozah nih a ram chung ummi "Rohingya Muslim poh

ka dawi dih hna lai, an ram ah ka kuat dih hna lai"tiah thawgn a thanh tthan tik ah atu hi

zeitikdah an kan dawi lai, ti hngak in lungrethei in an um tthan cang. India cozah nih an dawi

hna zong ah kalnak hmun dang hlei an ngei ti lo! An caah zamnak hmun a dih, kan ram ah kan kir

lai ti awk an ngei ve lo. Kan inn ah kan tlung cang lai, ti awk zong an ngei lo.

Anmah bantuk a simi Rakhine ram, Rohingya pawl hi umnak hmun ngei loin dawi peng an si caah

nihin vawlei cung ah "tilawng cung minung" (boat people) tiah auh an si. An caah kan inn, kan

khua le kan ram ti awk a um ve lo i an khual tlawnnak, an zamnak tilawng min tu in auh an

si---"tilawng cung minung" tiah...


Hi bantuk in vawlei an nun chung dihlak caan an hman cang leng ahhin, Hell an tla rih lai! An nih ca ahcun dinnak hmun phanh ding ruahchan awk a um ti lo. Hi ko hi a fak tuk ka ti!

Hi hna chungkhar nunning le dirhmun hi ttha tein hun ruat ve ta hmanh. Chiat serhmi ram vawlei

ah, khual tlawng dirhmun in a ummi zumtu nangmah le keimah nun he aa lo ngaingai! Kan caah hna

ngamnak taktak a um kho lo. Phaisa ting khat kan ngeih ahcun ting 2 kan duh----cu nihcun kan hna

a ngam lo zia a langhter. Kan khua kan um ah, Hakha um kan duh, Hakha kan um ah, Malaysia kal

kan duh, Malay kan um ah US kal kan duh, US kan um ah Lai tlang tlun kan duh than----cu nihcun

kan hna a ngam lo ti a langhter!

Philipi 3:20 ahcun "Sihmanhsehlaw kannih cu vancung ram mi kan si i kan Khamhtu Bawipa Jesuh Khrih vancung in a rat lai kha ngangngan ngaiin kan hngak ko" tiah a ti.

Kan khua taktak, kan ram taktak a simi vancung khua kan phanh tik ah khua dang le ram dang deuh hlei kal duhnak lungthin kan ngei te ti lai lo. Kan i hngalh loin, kan nun nih a rak kawl pengmi dinhnak taktak-Jesuh kan ton cang lai caah kan thinlung hna a ngam cang lai!

Hawi dawt hna, vawlei nun chung ah khamhnak a co manh lomi vialte cu, hi Rohingya nuva hna bantuk in vawlei cung lungretheihnak le harsatnak vialte kan in dih leng ah thih hnu zong ah lungthin hna ngam caan kan ngei kho ti lai lo. Nihin hi kan caah caan ttha a si!

'Kum 12 Thi-Chuak Nu' Bantuk Asimi Kawl Nu

 Nihin cu FB le Media website tam nawn ah rel ding ka kawl len nain ka uar-zawng ka hmu kho lo. Zinglei sml 10:30 hnu hrawng ah the Irrawaddy nih "Khuate nu nih Suu Kyi sinah Electric mei a hal i a duhmi a hmuh" timi tlangtar in ka hmuh i ka hun rel ciammam cu, a uar kho taktak. Pathian nih hi thil hmang in thil thuk tampi a ka cawnn piak. Rak rel ve hmanh..

Nai Aungust 7 ah khan Aung San Suu Kyi nih Mandalay kiangkap khuate pawl biaruahnak a va ngeih hna. Cu lio ahcun, Nyaungbintha-Se timi khuate pakhat in a sifak ngaingai mi nu pakhat, Daw Mya San Yi nih an chungkhar electric mei ngah ve an duhnak kong mizapi hmai ah a chimh.

Daw Mya San Yi te khua (Nyaungbintha-Se) ahhin inn dawng 250 an ummi cu chung ahcun a rum deuhmi inn 85 cu electric an ngah cang. Sihmanhsehlaw electric mei ngah khawhnak ding caah Ks. 700000 pek hmaisa a hauh caah, Daw Mya San Yi telh in sifak deuh inn dawng 165 hi phaisa an pek khawh lo caah mei an ngah lo.

Daw Mya San Yi nih Aung San Khyi nih a kan tlawng lai ti thawng a theih sin in, an chungkhar mei an herh tuknak kong hi chimh ding in timh tuahnak a ngei. Daw Suu ka chimh ahcun a kan tuah piak ko lai, timi zumhnak a ngei.

Cucaah an khua bawipa sin ah a kal i Daw Suu biachimnak program ah tthutnak pek ve ding in a hal. Sihmanhsehlaw an khua chung in minung 10 lawnglawng tthutnak pek ding a si caah "nang cu tthutnak kan in pe kho lai lo" tiah an ti. Cucaah lung rawk in, Daw Suu Kyi biachimnak ah kal loin TV tu in a zoh. Suu Kyi nih "ka biachim dih in, mipi lak in biachimnak caan kan pek hna lai" tiah a chimmi cu TV chung in a theih caah a rannak in Suu Kyi biachimnak hmun, Myay Taing Kan khua ahcun a tli. Thih ngamh nun ngamh in a tlik i biachimnak hmun a va phanh ahcun Suu Kyi biachim a rak dih deuh rih lo.

Suu Kyi nih "atu cu mipi sin in minung pathum tiang biachimnak caan pek nan si" a hun ti sin bak khin Daw Mya San Yi cu chimnak stage lei ah a tli i hiti hin bia a chim:

"Kei hi Nyaungbintha-Se khuate in a rami Daw Mya San Yi ka si. Lenglei mipi biachimnak caan pek a si lai tiah ka nu Suu nih  a chimmi TV chung in ka theih i bia chim ding ah thih nun ruah loin ka rak tli. Ka nu Suu, kan khua ahhin inn 250 kan ummi i inn 85 lawng hi mei aa ngahmi an si. Kan umnak veng le electic mei tung umnak hmun hi pee 500 hrawng in a hlah caah meihri kan i cawk kho lo i mei peh man Ks. 700000 zong kan pe kho lo. Kei cu ka ngeihmi dihlak ka khawmh i Ks. 150000 cu ka pek cang. Kan duh tuk ve nain nihin tiang electric mei kan ngah kho bal rih lo. Zaangfah tein hite hi rak kan tuah piak hram ko. Atu in tuah piak colh ding ka timi siloin kum 1 kum 2 chung tal ah na kan tuah piak khawh ahcun kaa lunghmuih tuk ko lai" tiah mizapi hmai ah Suu Kyi cu a chimh.

Cu kong cu Media pawl nih an ttial i mipi sin ah an hun thlah tikah, khuapi chung mirum tampi lung nuam loin a tuah hna. Cu bantuk dirhmun ah a um rihmi misifak zaangfahnak lungthin fakpi in a ngeihter hna caah mirum pahnih nih ting 100 veve (a dihlak ting 200) cu kaa khua mei tuah piaknak ding caah bawmhnak an pek colh hna caah nawl ngeitu nih Daw Mya San Yi cu "khah, na duh tukmi electric mei cu atu ah tuah piak colh nan si cang lai" tiah an chimh cang hna.

Cu thawngpang a theih tthan tikah, Daw Mya San Yi nih "hi tluk luammam hin a rang lai tihi ka rak ruat bak lo. Kum zeimazet rau ding in pei ka hei ruah ko cu. Kan mah tein kan tuah khawh bak lomi a si caah ka halmi a si" tiah a chim".

John 14:14 "Zei thil poh ka min in hal hmanh u, tuah piak nan si ko lai" tiah Jesuh nih a ti. Matt. 21:22 zong ah "nan zumh ahcun ka min in nan halmi poh pek nan si lai" tiah a ti tthan.

Hi ti a kan titu hi, Pathian a si! Zeizong tuah khotu a si. Rumnak a ngeih, damnak a ngeih i kan nunak zong hi amah ta cu a si!

Asi ahcun ziah kan herhmi thil le kanmah tein kan tuah khawh lomi thil kong ah lungrethei in kan um kun? Kan hal kun lai lo maw?

Vawlei bawi sin halmi hmanh an ruahning nak tuan deuh ah an hmuh ahcun kan Pathia sin ah kan harnak le herhmi hal ve cang hna u sih. Kan hmuh bak lai!

Zarhpi Ni Riantuan Hi A Sual Tuk Ko Maw?

BiadomhNak: 

Vawlei khuaza ramkip kan phanh ve cang caah, Lai miphun kan mah duhning in khua kan sa kho ti lo i kan siarem zawng in Pathian zong kan bia kho ti lo! Hlan ahcun piangthar he thar lo he zarhpi ni riantuan cu a chia-kha taktak ah a ruat tawnmi miphun kan si. Rit- donh caan ilawnglawng ahhin, "Pathian nih kan theithiam ko seh" ti bu in lo rit-donh ah a kalmi miphun kan si! Asinain atu ahcun ram ttha ummi Lai miphun tampi cu zarhpi ni ah paw- cawmnak rian biatak tein an tuan cang hna. Khikhi a sual maw? Bible nih zeitindah a chim?

A. Zarhpi Ni Ulh Aa Thoknak 

"Zarhpi Ni nan ulh lai" tiah Bible nih voikhat zong a chim sual lo.Sabath ni (ni sarih ni) nan ulh lai, ti bal cu hmun tampi ah a chim. Sabath ni (ni sarih ni) timi hi Judah nithla relnak in relmi ni sarihnak ni a si i cucu nihin i kan niruk Ni hi a si. Atu kan zarhpi ni hi cu Bible chan lio auhning le tialning ahcun cacawn nikhat ni a rak si. Jesuh thihnak in a thawh tthan hnu ah, kha lio cacawn nikhat ni (atu kan zarhpi Ni) hi phundang tein langh hram aa thok. Tahchunhnak ah:


1. Cawn nikhat ni ah thlan in Jesuh a tho (Mark 16:9, Msatt. 28:1)
2. Lamkaltu hna sin ah aa lang (John 20:19)
3. Lamkaltu le zumtu hmasa pawl nikhat ni ah pumhnak an ngei (Acts 20:7, 1 Corinthians 16:1-2)
4. Pentecost Ni kha cawn nikhat ni a si (Lam. 2:1, (Leviticus 23:15-16)

Hi langhtermi leng ahhin Bible cacang dang tampi an um rih nain tahchunhnak caah lawng hi langhter ko ning. A cunglei cacang vialte zong ahhin "cawn nikhat ni (zarhpi ni) ah Pathian nan bia lai, nan ulh lai" timi pakhat hmanh a um lo.

Cun, lamkaltu khrihfabu zong hi ni ahhin an rak i pum ko nain zeiruang ah dah hi ahhin an rak i pumh? timi khuazei Bible hmanh nih direct in a chim bak lo. Jesuh hnu zultu taktak pawl an thih dih hnu kum zabuu 100 le 200 kar ahhin Khrihfabu pale tampi nih an zumhnak defend an tuahnak ah, zei ruang ah dah zarhpi ni ah an i pumh timi fiang tein an langhter. Tahchunhnak ah, Justin (A.D 114-165) nih "Hi ni hi Jesuh Khrih thihnak in a thawh tthan ni a si caah Khrih zultu dihlak hi ni ahhin hmun khat ah kan i pum" tiah a rak ttial.

Hi caan hnu deuh hrawng ahhin cun, lamkaltu cawnpiaknak (Apostolic Teachings) an timizulh phung cauk zong ah "Khrih a zummi poh nih zarhpi Ni ulh ding, i pumh ding" tiah an rak ttial cang. Khah, a fiangmi cu zarhpi ni ah Pathian kan biakmi hi Bible nih "hi ni ahhin bia u" tiah nawl a kan pekmi si lo in "Khrih hnu zul, Lamkaltu hna le zumtu hmasa hna nih an rak tuah pengmi a si caah Jesuh chan in nihin tiang pehzulh pengmi tu khi a si deuh! Nawl pek cu a si lo!


B. Asi ahcun zarhpi Ni riantuan cu sual a si kun maw? 

A tawinak in chim ahcun, "tuah u" timi a um lo ahcun "sual" timi a um kho ve lo. Pathian nih nawl a pek lomi thil kong ah minung sual a puh bal lo! Cucaah zarhpi Ni "rian tuan lo ding" timi hi Pathian nawlpek siloin Lai mi ruahnak a si caah hi ruang ahhin Pathian nih direct in sual a kan phaw lai lo. Zarhpi ni riantuanmi hi an chungkhar khuasaknak le dirhmun nih a pek bak lo caah a tuanmi an si ve ko hna lai. Lo theih lo si ttung loin pumh le Pathian thangthat zuam lo ruang ah zarhpi ni rian tuanmi zong kan um lai.

Cu hna cu zarhpi ni rian an tuan ruang ah siloin Pathian that an zuam lo ah sual phawt an si ko lai. A ummi thil pakhat bal cu, zumtu hawi he Pathian thangthat caan na hman lo ahcun tukforhnak tei na harh deuh lai. Tukforhnak ah na tluk ahcun zarhpi ni riantuan ruang siloin tukforhnak tei lo ruang tu ah sual phawt na si ko lai...

Sual Huatu Vial Hlawt i Thluachuah Petu Lawng Duh Khi!

Rakhine ram, Rohingya Muslim pawl cung an sualnak le palhnak kawltu minung kan tlah lai tiah UN nih a ti lio ah khan Kawlram nih a duh lo, an lam a phih piak hna, visa a pe duh hna lo khah. Sihmanhsehlaw ruah lopi in H1N1 zawtnak nih Kawlram a den ciam-mam i nihin tiang ah minung 6 an hung thih tik ah, atu hi Kawlram nih WHO le UN sin ah bawmhnak an hal tthan cang. Atu lio Kawlram Public Health Department director a simi Dr. Than Tun Aung nih "An (WHO/UN) nih an kan zoh sawhsawh hraw lai lo, an kan bawmh ko lai" tiah The Irrawaddy thawng zamh sin ah a chim.

Sual kawl piaktu UN cu an hlawt nain an duhmi bawmhnak petu UN cu an duhtuk ah an ttah hnawh tthan cang!

UN nih zeitindah an hei ruah ve hnga? Anmah zawn tete in policy an ngeih dih caah sual kawl piaktu kan thlah lai kan ti i na duh lo caah bawmhnak kan in pe kho lai lo, an ti cu ka zum lo. Rak kan Pe hram ko hna seh! Asi nain puitling lungthin ngaih ko ahcun ningzak deuh cu a si ko; mi hmai khah awk a si deuh lo!

An duhning in zulh le nun duh bak ttung lo i an bawmhnak lawng hmuh duh peng hi cu nang zong nih a rem in na hmu ve lai ka zum lo.

Khah, hi bantuk nunzia le umtu hi midang nih an tuahmi hmuh ahcun ningzak tuk ah kan ruah cio nain hihi nifa tin Pathian he kan i pehtlaihnak ah kan tuah pengmi a si ve ko dah kaw.

Nitin kan sualnak, kan palhnak, kan daithlannak le kan ruahnak ttha lo vialte kong ah biaceihtu si hi Pathian nih a duh zungzal, aa tim peng. Sihmanhsehlaw nitin kan nunzia le tuahsernak vialte biaceihter cu kan sianh lo, hnu kan chit. Naa-sai lo, keimah nawl hei ti phun in kan um hnawh i Pathian nawl zulh cu a timh te kan i tim kho hrimhrim lo.

Sihmanhsehlaw harnak le lungretheihnak hun ton taktak ahcun, kan Pathian auh a rang tuk hui cuh!

Lungfim te khua ruah ahcun Pathian hmai i kan nunzia le lungput hi ningzakngaingai a si.

Atu tan Kawlram ziazia hmang hin Pathian he kan pehtlaihnak i kan nunzia fiang tein i hmu ve hna u sih, ti ka duh ngaingai.

Kan herhmi hal lei i kan khulran bang, Bawipa duhnak zulh le tuah lei zong ah kan khul rang ve ko cang seh!

"Nu" tling, Nu Za Bak A Si; nain "Nupi" ttha a si lo!

Aho zohnak poh ah, nu tling le nu za bak a si ko nain a pasal caah nupi ttha lo taktak a simi an tampi ve. Pathian riantuantu Pastor le Evangelist chonh biak le zohkhenh thiam cun nupi ttha hi tah si sehlaw, kan Lai nu ah "nupi ttha lo" an um huaha hnga lo dah! Sihmanhsehlaw "nupi ttha" timi cu amah pasal a pehtlaihning, a zohkhenhning le a chawnh biakning in tah a si caah awng hmat (pass mark) a hmu kho an tlawm ngaingai ve! Zei nih dah kan Lai nu nupi ttha sinak a dawnh hna? Zei zawn te dah i check an herh bik? timi a tawite in hun zoh tthan tuah u sih!

A tlangpi in kan Lai nu nupi ttha sinak a dawntu bik thil cu "An Kaa" a si, tiah ka ruah. A chungkhar boruak hrawktu le a pasal lungfahtertu tuahsernak tampi a um ko lai nain nu nih a retheih caan le a duhning in thil a kal lo caan ah a chim tawnmi bia hna hi a pasal lungthin innkhaan chung ah hmunhma la biktu an si!

A fel tuk ko mi le a rian tlinh aa zuam pengmi pasal hmanh a nupi nih voikhat a lungltinlonak a chuah caan ah:

"Hi ti hin na si zungzal, nan si peng, na tuah bal lo, voikhat te na thil tuah ah.."

tbk in zungzal/ziaken chimnak biafang hmang in a ti peng ahcun direct in a bengh lem lo zong ah a pasal lungthin chung ah hmapi a sem cang, ti kha nupi le nih an hngalh peng hau! Cu bantuk biachim a hmangmi nupi le hna i an pasal le cu thla khat hnu thla khat, kum khat hnu khat in an nupi le sin ah an thin a tawi deuh thluahmah lai, nupi le bia an ing kho lo deuh lengmang lai, nupi le sin an thlum-alnak a zawr chin lengmang lai i vanchiat ahcun tthen khuainak tiang zong a chuahpi khawh ko.

A pasal nih ka si khawh tawk tein ka fel, ka rian ka tlinh ve ko, tiah aa ruah lio ah a nupi nih "...bal lo le ..zungzal" bia hniar in a tthuat peng ahcun a in aa harh ngaingai, ti kha nupi le nih theih bak ding!


Nu hi kan Lai phungthluk i "mi kut cung savo puam" ti bantuk khi an si. Anmah pasal nak in midang pasal thatnak hmuh an thiam deuh! Cu tikah an lungltinh deuh lo paoh ah"

"khi pa nawl tal khi va cawn ve tuah, kha pa nih khin a nupi cu tin a dawt, nang hi mi pa hawi na lo hringhran lo ..,"

tiah midang pa he tahchunh in an tlinlonak langhter mi nih na pasal lungthin chung ah hmapi hmat hram a thokter, tihi nu nih hngalh peng ding!

Cu bantuk bia nihcun nupi le tlinlonak kawl ve duhnak lungthin a chuahter i nupi zaangfahnak le dawtnak lungthin a zawrter ngaingai.

Cu lawng hlah, nupi le nih nan pasal le thiamnak kha a hme maw a ngan maw nan upatpiak hna lo i an thiam lomi tete kha nan phozar piak peng hna ahcun a poi ngaingai lai. Tahchunhnak ah,

"kan nih kan pa cu zeihmanh a thiam lo eeeh, a ti kho lai lo, zeihmanh ah rinh chan awk na tlak lo eeeh, zei poh ti piak peng chawm peng na hau..."

tiah mi sin ah siseh, anmah pasal le sin ah siseh an tuah khawhmi upatnak ngei loin an tuah khawh lomi tu nan phozar piak hna ahcun pasal lungthin chung ah hmapi hmat hram aa thok cang, ti kha theih peng ding.

A cunglei biafang pawl a hmang pengmi nupi cu zeitluk "nu za, nu tling" na si zong ah pasal le ca ahcun sorry bak na si ko, ti kha hngalh peng ding.

Nu le va karlak pehtlaihnak a numah ahhin, pa nak in nu an i nuam deuh. Chungkhar nuamh zong hi pa nak in nu nih an duh deuh ko. (Zuu ding le sa ei kong cu a dangte ah chia rih u ko sih, a fel veve ko nain chungkhar nuam ser khawh lo khawh a si ve!) Nain chungkhar nuam lo ding in boruak sertu hi nu deuh lengmang an si!

Nain nupi le caah ruahchannak ttha taktak a ummi pakhat cu, lungthin tak tein ngaihthiamnak na hal poh ahcun na pasal nih an ngaihthiam khawh peng lai. Nain an ngaihthiam hnu cu na bia chim, na ziaza na thinh ve bak a hau hnga..

Nupi ttha si na duh ahcun "na napasal na tuah piakmi thil ttha nak in na pasal sin chim lo ding le hman lo ding biafang hna hman lo" kha i zuam a herh deuhmi a si.

Ke ttawl piak, keden phawih piak le rawl tuh hmanh hi pasal le caah thin huntertu an si kho---nupi le nih nan biachim nan ven hmaisa lo ahcun..

"Pa" tling, pa za bak a si; nain "Pasal" ttha a si lo!

Biadomhnak:

Pasal hawi lak le zatlang mipi ca ah "pa" tling, pa za" bak a si nain pasal dirhmun ahcun a si kho bak lomi pa kan tampi ve. Cu ca ahcun nu ca ah pasal ttha i thim hi thil har ngaingai a si! Zatlang mibuu lak biachim thiamnak in zoh awk a ttha lo, khrihfabu cawlcanghnak a hrelh lomi sinak le zapi herhmi sinak in i zoh sual ahcun palh sual a fawi ngaingai.

Pasal ttha si hi mitampi nih kan ruah tawnmi nak in a rak har deuh ngaingai. Fimthiamnak tlinh khawhmi thil a si lo. Pasal ttha sinak caah a herhmi cu mi vialte nih hngalh ciami thil tete an si ko nain mi tlawmte lawng nih tuah khawhmi a si. Zei ruang ah dah a har? Zeibantuk thil nih dah pasal ttha a ser? timi tawite in kan zoh tuah lai.

A. Zeiruang ah dah "pasal" tha si cu a har? 

"Pasal" ttha si a harnak a ruang cu nu dang sin kan biachim le tuahsernak hmang siloin kan mah nupi biachim le tuahsernak hmang in dah a si caah a si. Midang nupi le nungak sin kan bia chim le cawlcanghning hi pasal ttha tahfung rak si sehlaw kan tling cio ko hnga. Nain a thin rak hun lio caan i a biafak fak na na rak in balmi, na santlaihnak hmuh lem loin na tlinlonak an cawipiak tawntu, a santlaihlonak zawn fiang tuk in na theihmi le aa toidor duh tawn lomi a lungput na hngalh dihmi na nupi sin na bia chim le cawlcanghning kha pasal tahfung i hman a si caah tlin a fawi lo! A har ngaingai!


Mirang nih "buainak a ngei lomi chungkhar dirh na duh ahcun vancungmi na tthit a hau" tiah an ti. A sullam aa tthi-um cangmi nupa poah nih a hme deuh le a ngan deuh buainak, siknak, le bia elnak tete cu ton cio a si. Bia chim tthawng deuh nupi aa ngeihmi le bang cu cu bantuk caan an bia tete nih an lungthin chung ah hma hme tete tampi a chuahter cang caah nu dang sin i thin hun hngal lo ko a lo mi hna zong, an mah nupi le sin ah a thin sau kho lomi tampi an um ve.

A tawinak in chim ahcun na nupi cung ah ngahchiat deuh nak, lungfah deuh nak, le lungtlin deuh lonak tampi na ngeih ko bu in namte in bia chim peng le dawtnak he lungsau tein theihthiamnak ngeih khawh peng a hauh caah pasal si cu thil har ngaingai a si!

B. "Pasal" ttha sinak ah zeidah tuah a hau? 

Pa nih a nupi ca i pasal ttha sinak ding ah, a tuahsernak nak in a lungput aa check deuh a hau rua, tiah ka ruah. A luan cia caan lio i a nupi bia fak a philh khawh lomi vialte, a nupi cawlcanghning ruang ah a lungfah deuh nak vialte, le dawtnak aw he namte le lungsau tein theihthiam na duh caan ah na chunglei in an khamtu a palhnak vialte kha philh piak dih a hau.
Cu vialte na philh i na lungthin in na thianh khawh hna ahcun zeidang tuahsernak vialte cu anmah tein an chuak thluahmah ko lai. A duhmi poah chim ko seh, a thin hun lio pei si cu, keimah nak in a derthawm deuhmi a si caah a mawh lo, keimah tu tuah deuhning, an nih i din seh, khua saupi a ruat kho lo i keimah tu nih ngaithiam ko ning, na ti khawh peng ahcun na nupi caah pasal ttha na si ko lai.


C. "Pasal" ttha sinak lam phittu thil tete

'Mi nih a nupi nih a uk tuk an ka ti sual lai', timi ruahnak hi Satan sin in a rami a si. Midang caah uk a lawh zong ah dawtnak le theihthiamnak he na tuahmi thil poh cu thluachuah innkaa hawngtu a si zungzal. Tuahmi rian ah siloin tuahning lungput tu hi a bia deuh!

'A lem tuk cang' timi lungput zong hi Satan sin in a rami a si ve. Nu le va karlak ah lem tuk cang, tthuat hrimhrim a hau cang, tiah ramri kiahmi kan ngeih ahcun kan ramri khiahmi kiang te ah kan chungkhar a dir peng ko lai. Ramri na gneih ahcun ramri na ven peng a hauh caah na puah caan a tam chin lai. Ven awk Ramri ngei loin um hi pasal ttha sinak ding caah a biapi ngaingai... Kan peh rih lai...>("Nu" tling bak a si; nain "Nupi" ttha a si lo!)

Khrihfa Pathian an sunghter; An Biaceihning a hman ko fawn!

Kum zabuu 21st vawlei biaceihnak ah Khrihfabu Pathian a sung; biaknak dang pathian hna he level ah a dirhmun tthumh a si cang! Vawlei cung phunghram sn ttial tik ah, cu phunghram a biapitnak le a nawlngeihnak hrampi fianternak (Preamble to the Constitution) in hramthok peng a si.

Kan Pathian nih, a dirhmi Israel Israel rampi phunghram a ttial tik ah, "Keimah cu BAWIPA nan Pathian ka si" tiin a thok. Amah level le dirhmun ah a ummi pathian dang zeihmanh an um lo,timi kha an fian i nunphung vialte lakah a ttha bik le quality sang in an miphun an nun khawhnak hnga, a dirhmi Israel rampi phunghram number pakhatnak ah, "Keimah leng in pathian dang nan bia lai lo" tiah a ttial. Ka dirhmun cuhtu le zuam-cawhtu ka ngei, ti aa hngalh sin in Pathian nih pathian dang hna level le dirhmun ah tthumh sual lai hi a phan tuk zungzalmi a si.

 Sihmanshehlaw atu kum zabuu 21st zumtu hna nih, pathian zumtu hna hmai ah, kan tuahsernak in kan Pathian kan sunghter cang! Pathian a sung! Zumlotu, pathian dang zumtu hna nih a tling tukmi kan Pathian a sining le dirhmun cu a zumtu nangmah le keimah nunzia cherhchan in biaceihnak an tuah caah kan Pathian a sung! Nangmah le keimah nunzia cherhchan i Pathian bia an ceihmi hi a dik (fair) lo ngai nain amah Pathian hmuh awk a um ve lo caah a zumtu hna nunzia cherhchan in biaceihnak an tuahmi cu a dik ko. An biaceihning sual phawt awk a um lo!

Kanmah nih Pathian kan deuh tu khi a si. Zeitindah a sungh? Biaknak a tlaih chanmi minung kip nih, zei biaknak dah a ttha bik timi hi cu biaknak a biami minung pawl nunzia in an tah. Hi tahning hi Pathian kong ah tahning diklo a si nain vawlei minung nih hman lo awk a ttha lomi thafung a si fawn!
Pek chanhnak lei ti ahcun: 2015 ah Telegrap nih cithlatnak an tuahning ahcun, "Muslim le Khrihfa nak in pathian a zum bak lomi (athiest) pawl tu peknak ah an tthawng deuh, tiah an ti. World Giving Index ah Kawlram nih aa peh tein kum 3 chung vawleicung ah bawmhnak a pe bikmi ram sinak, a hmuh. Nain cucu Buddhist pawl nih pekmi a si, tiah fiang tein an ttial chih ai. Khrihfa kan i tel lo!

 Nun thian hlimnak lei tah: nihin vawlei cung ah Bible nih a huat tukmi sualnak phunphun a dirkamhtu le a tuahtu tam-u hi Khrihfa kan si. Muslim mi thah hmang kan ti hna, nain an nih zong nih khrihfa cu mithah hmang an kan ti ve. Nai ah Israel khrihfa nute nih Muslim pa a duh ruang ah Khrihfa pa, a pa nih a thah khah!  Nu le lei ah an sual kan ti hna, zei an hlei hlei lo an kan ti ve. Nai ah, vawlei cung khrihfa milu tambik Roman Catholic hruaitu pa nu tam tuk te tlaihhrem hmuh in tazacuai a si ve khah!

 Thlacam in tah: Muslim cu nikhat voi 5 peng thla an cam. Kan nih khrihfa cu zarhkhat voikhat Khrihfabu nih biakinn ah thla kan cam lai, ti hmanh ah nubuu chairman le khrihfa upa tar deuh lawng kan chuak! Tial ahcun a dih kho lai lo...

 Hi bantuk thil vialte ruang ahhin, Khrihfa kan Pathian cu an pathian nak sang deuh le ngan deuh in an hmu kho ti lo! An mah pathian he dirhmun khat ah an kan chiah piak cang! Ni fate kan nunnak ah, midang tahfung le biaceihnak ah Pathian a sungtertu kan si maw?

 Kan nunzia le tuahsernak hmang in ni fatin biaceihnak ah Pathian nih teinak a hmuh peng nak hnga, fimkhur le Thlarau hruainak tang te ah nun cio kan herh!

Mitcaw Pa nih A hngalh bal lomi Mitcaw Nu a tlaihhrem!

Nihin India news i hi kong ka rel lio ah, Bawipa nih thil tampi a kan cawnpiak. Tlaihremtu pa hi a mit pahnih tein a caw bakmi a si. A tlaihhremmi nu zong hi mit hnih caw bak a si ve. Cun, hi hna pahnih hi aa hngal bal lomi an si. An i tlaih hrem lio ah ho hmanh nih an hmu bak hna lo nain a tlaihremtu pa a hngalh khawh. Zeitindah a tuah?

Mah mitcaw nu hi tuan deuh a pasal nih phun dang deuh in a rak thih tak. A pasal thihning hlat hlaipiaktu sihni (lawyer) hlan a duh. Mizei maw nih, Sihni ttha hlan awk hngal ding ah a rauhmi mitcaw pa pakhat an chimh. Cu mitcaw pa nihcun, 'Sihni hlan ahcun kal tuah u sih' a ti duak zau i hotel room ah a luhpi diam. Tlawmpal ah a tlaihrem i amah lawng lo diam in a tlik tak!

Hi mitcaw nu nihhin, hi pa hi a min zong thei lo, a umnak zong hngal lo nain taza a cuai. Rinhlerh deuhmi mitcaw pa pawl cu an auh hna i cu mitcaw nihcun a tlaihremtu pa cu a "aw" in a rak hngalh khawh diam ai. Cu tik ah, cu pa cu an tlaih i DNA test nak phunphun an tuah hnu ah a tlaihremtu taktak a si ko, tiah bia ceih zung nih sual an phawt cang!

Sual phawtnak an tuah hnu ah, biaceihtu pa Mr. Arvind Sharma nih "sualnak cu mizei bantuk nih an tuah poh ah, dandatnak pek loin kan dihter lai lo" tiah a ti.

Number 32:23 ah "Nan sualnak nih an kawl hna lai i an hmuh hna lai" tiah Pathian nih a ti.

Sualnak le thil tha lo tuah cu hohmanh nih a kan hmu rua lo, zaan a si ko, a hngaltu ding Laimi ho hmanh an um lo, innkhaan chung ah a si ko, kan ti zong ah hngaltu an um peng. Tuan deuh le hnu deuh, kan hmual phoh ding in an rak kir tthan zungzal.

Ttih a nung chinchin mi cu, zei bantuk minung kan si zong ah zeibantuk sualnak a tuahmi poh, an sual man inn lo bia a um lai lo. Vawlei i na intuar manh lo zong ah van maw/Hell ah maw dek, kan inn hrimhrim lai!

Thil sual, sualnak tuah naa timh caan ah maw, ho hmanh an um lo hih, ho nih an ka hngal hraw lai lo, ti sual lai cih; Bawipa nih kan tuahmi kip a hmuh dih peng ko, tihi philh hna hlah u sihlaw kan tuahmi kip ah a ho poh hmuh ngamh peng u sih. Cu ti cun, Bawipa nih kan nun in sunparnak a co ko lai.

Ka Lung a Buai; Kaa Lak Lawh Dih Hnik Cang!

Laimi lak ah, 'chanthar nunphung' an timi a karh! Nungak zuu/beer ding kan karh, zapi hmai ah taklawng deng charau in um kan ttih ti lo, ttit-umh taktak ttung loin nungak tlangval umtti (living together) kan tam chin lengmang. Phaisa kawlnak miphun dang pa he lahkhah (salary) pek in a umtti Lai nu si hna seh, nuam cen sawhsawh in Lai le Lai inn khat ah man pek loin a umtti mi si hna seh, na hngalh bak komi nan inn kiang ah an um. Nang kha khrihfa upa le pastor na si thawng ah, cu hna inn ah va kal i "hiti hin um hlah u" va ti cu thil fawi a si lo. Kan ti hna zong ah, "keimah rights" an kan ti lai.

An sual kan ti hna lai maw? Chantiluan an dawi kho kan ti hna lai dah? Kan thangcho kan ti lai hen?

Hi bantuk nunphung hi kan doh lai maw? Tha maw kan pek lai? Kan zoh sawh ko lai dah?

"Kha ti khan um hlah u, hiti hin um u", kan ti hna ah le "keimah rights, keimah nawl" an kan ti. Tha pe lawlaw u sihlaw, tiah le lungthin nih a cohlang kho ve ttung lo! Zoh sawhsawh hi maw, a ttha bik hnga?

Aaaa, ka lung buai. Kaa lak lawh dih cang!


Kan hnu zarh ah khan, US Michigan in senate i cuh aa timmi, hlasak thiam lerape minthang Mr. Kid Rock (Robert James Ritchie) nih hiti hin atu chan nunphung kong ah a dirhmun a chim:

"Nu pawng chung nauhrawh (abortion) dirpitu ka si bak lo; nain nu pakhat kha 'na nau hrawk hlah' va ti kha kan rian a si lo. Neih khat (gay) va ttit te ding cu ka ruah duh lomi thil a si; nain neih khat (gay) tthit-umhnak va doh kha kan rian a si lo" tiah a ti.

Ti thuhnak lei a panh cuahmah cangmi kan nunphung, kan nunzia le kan lungput kong ah vai i thlak ve hi kan rian a si maw si lo hen, tihi nihin ah ruah awk tlak ngaingai a si cang.

Keimah nihcun hihi cu ka duh bak lo, nain a tuahmi pawl tuah hlah u, va ti cu ka rian a si lo, kan ti tawn.

Asi ahcun, ho rian dah a si kun hnga?

Cozah le nuhrin covo phung nih fakpi in a dirpimi "keimah nawl, keimah rigths" timi nih hrawh dih an kan timh cang. Doh ve cu thil har ngai si!


Baibal kan zoh tikah, a dik lomi le sual nunphung cu zoh sawh si loin a diklonak hmuhsak le a dikmi lam cawnpiak hi Jesuh zong nih a tuahmi a si ko.

1 Cor. 10:21 ahcun "Bawipa hrai le khuachia hrai cu nan din kep kho hna lai lo; Bawipa cabuai le khuachia cabuai zong nan hman kep kho hna lai lo", tiah a ti.

Matt. 5:37 zong ah Jesuh nih "A simi cu a si, ti u law a si lomi cu a si lo,ti ko u" tiah a ti.

A har ngai nain kan kiangkap i aa ning cang lomi miphun hawi nunphung ah va i thlak pah ve zong hi maw a herh ko, tihi ka ruahmi a si cang.

Nang zeitindik na ruah ve?

YouTube Channel Serning Cu Hiti Hin A Si

Na computer chung ah thlau na sian lomi video naa chiah ahcun, computer a rawh poh ah a tlau ve ko lai. Pen drive i kan chiah zong ah kan thlau ahcun a dih ko. Nain na fale ngakchiat lio video, chungkhar special caan hmannak video le philhlonak caah chiah kan duhmi video zeibantuk hmanh kan mah YouTube Channel te i kan chiah ahcun an tlau kho ti lo; kan tefa chan tiang an hmun thai ko lai! Cu ruang ahcun phaisa hmuhnak tiang kan hman khawh lo zong ah, tu chan minung nihcun YouTube channel cu kan i ngeih cio hrimhrim awk a si! Hi kaa ahhin, zeitindah kan mah tein YouTube channel kan i ser lai? timi a tawi fiannak in zoh tuah hna u sih.

A. YouTube Channel ser hlan ah na ngeih cia a herhmi

1. Email ID na ngeih a hau.
2. Upload cold ding Video tawite pakhat tal naa chiah cia ah a ttha. Video Camera theng zeihmi a hau lo; Mobile, Iphone, Ipad in tta te zeihmi poah a ngah dih ko lai.


B. Zeitindah channel cu kan ser lai?

1. https://www.youtube.com/ tiah google ah khan tial law Youtube page pi na hmuh colh lai.

2. Orhlei kam a cunglei i "Sign In" timi khi hmet law na email ID in luhnak (sigin) tuah.

3. "Sign In" na tuahnak zawn, a cunglei orhlei kam te i nangmah Email ID hmanthlak zawnte khi hmet law:
-My channel
-Creator Studio
-Switch account -Sign out
-Settings
-Help

tiah a phunphun na hmuh hna lai.

4. "My Channel" timi te khi hmet law "Use Youtube as.." timi na min na hmuh hna lai.

5. "Create Channel" timi kha hmet. Na min te na hmuh lai. Khah, YouTube channel cu na ngei ko cang khah!

6. Na min tang, "Home" timi tang te ah catlang pakhat na hmuh lai i ca catlang a dihnak ah rawng dang deuh tein "upload a video" timi na hmuh lai.


7. "upload a video" timi te kha hmet law na computer chung in naa chiah ciami Video tawite pakhat tal upload.

8. Video upload na tuah bak in video min, a kong tawi ti bantuk tialnak tete an um lai i na duhning in tial ko hna.

9. Video upload na tuahmi aa lim tik ah "publish" timi kha hmet law na video cu zoh awk a ttha colh ko lai.

10. Channel naa ser hnu poh, nangmah youtube channel ah video upload ahcun a hram thok kan tuah bantuk khan https://www.youtube.com/ ah na kau lai i "Sign In" na tuah lai. "Upload" hmelchunhnak (fei zum bantuk te khi) kha hmet law upload nak a chuak colh peng ko lai.

Bible Hrilhfiah Thawngthachim cu zeidah a si?

Biadomhnak:

Bible ning thawngtha chim phun khat lawng a um. Cucu zeidah a si, ti ahcun zei bantuk thawng kan chim hmanh ah "a context tang ah a hrilhfihmi" thawngtha chim a si. Hrilhfiah timi hi mirang biafang "exposition" in a rami a si.  Mirang nih "Exposition" timi cu Latin holh "expositio" in a rami a si ve. "Expositio" timi a sullam cu "zapi hmuhkhawh awk in chiah" tinak a si. Cucaah Hrilhfiah Thawngthachim (expository preaching) cu "Text chung ah khumhchih a simi biatak, mizapi hngalh khawh awk in langhter/fianter" tinak khi a si.

Cucaah hrilhfiah thawngthachim (expository preaching) cu Baibal nih a rel hmaisa biktu sin ah a rak cawnpiakmi biatak kha, chanthar (atu chan zumtu) hna hngalh khawh le nitin an nun ah hman khawh awk in langhter, fianter le chim-phuan khi a si. Cucaah Baibal Hrilhfiah thawngtha chim a muisam fiang tein kan hmuh khawhnak hnga, hrihlhfiah thawngthachim a sinak muru phun 7 in a tanglei ka langhter lai.

1. Hrilhfiah Thawngtha chim ah thawngthachimtu nih hmaisa bik i hngalh a herhmi cu, Baibal tialtu nih chim ka thimhmi Baibal text hmang in, a carel hmaisa biktu a rak cawnpiakmi hna biatak hi zeiset dah a si? timi hngalh khawh hi a si.

Baibal tialtu nih a carel hmaisa biktu hna sin ah a kuat hnawhchan (tinhmi) hi, cu Baibal ca caang nih a cawnpiakmi biatak (theological message) cu a si. Cucaah cu biatak theih hmaisa loin Baibal kan i tlaih i Pathian nih a ti… tiah kan chim tawnmi tampi cu, kan taksa hnakhaw theih banh loin Pathian nih "ti khan ka ti ttung lo" tiah a kan timi a tampi lai!

2. Hrilhfiah thawngthachim timi cu Pathian nih kha Baibal text in a hmaisa bik reltu hna sin ah a rak chim cangmi atu kan mibu (Church member) sin ah amah Pathain lila hun chimter tthan khi a si.

Avoikhatnak Baibal chan mipi sin ah Pathian nih cawnpiak a duhmi biatak (theological message) cu a rak chim cang. Cu a rak chim cangmi zeitik hmanh i aa thleng lomi biatak te kha, thawngthachimtu nih atu kan mibu sin ah kan chim dingmi biatak cu a si.

3. Hrilhfiah thawngthachimtu nih a chim dingmi text nih a cawnpiakmi biatak cu, Baibal hrilhfiahning phun zulh in cipciar tein aa thimmi text, study a tuah hnu lawng ah a hmuh khawh lai.

Baibal text nih a chimmi Pathian biatak cu, Baibal ttialtu nih a hmanmi biafang hna hmang in hngalh khawh an si. Cucaah kan Text chung ah a ummi biafang vialte cu, a chim duhmi kan hngalh khawhnak hnga, tthim kawl bantuk bak in kan

kawl a herh.

4. Hrilhfiah thawngthachim ahcun, chim kan timhmi text aa tialnak velchum (context) ttha tein zohchih dih a herh.

Baibal cu ca (literature) a si caah, para/cacang pakhat a sullam hngalh khawhnak ding caah kha cacang/para a cungtang (literary context) ttha tein kan zohpiak dih a herh. Cun kan Baibal ttialtu pa nih hmun dang ah a ttialmi le a tlangpi in a duhzawng le biahmanning tbk. zohchihnak zong hi, atu kan text i aa tinhmi hngalh khawhnak caah bawmtu ngai an si ve. Cu leng ahhin, hi Baibal text hi zei bantuk khua-caan lio ah dah ttial a rak si  (historical context), hmaisa bik careltu hna nunphung, an ramkhel thlihran, an sipuazi tbk. hna nih hin, cawnpiakmi biatak hngalhnak ah a kan bawmh lawng siloin  cawnpiakmi biatak hrimhrim ah telh an si ve tawn.

5. Hrilhfiah thawngthachim awk ah thimmi text cu, Baibal ttialtu bialuanning (flow), tthenning (structure) le zeibantuk ca dah a si (literary style) zohchih tein thimmi a si a herh.

Kan text cu tuanbia (history) chung a si ahcun, a tuanbia tthen zulh tein sermon kan ser a herh, cakuat a si ahcun a para (passage) tthennak zawnte kan hngalh a herh etc. tibantuk in a tlamtlingmi sermon kan chim khawhnak hnga, hi tiang lawng ka chim lai, tiah kan duhmi poh thim siloin a ca sining nih a tthencheuning zulh tein sermon tuahding text kan thim a herh.

6. Hrilhfiah thawngthachimtu nihcun, lungthin hlerhlautu thil hmang in a thawngtha ngaitu mipi khuaruahnak a tlaih-khawh (influence) a herh.

Mitampi nih hrilhfiah thawngthachim cu mitkuhlem a si an ti tawn. Asinain cucu thawngthachimtu nih  thawngtha ngaitu mipi khuaruahnak an tlaih thiam lo caah a si tawn. Cucaah thawngthachimtu nih mipi khuaruahnak a tlaih khawhnak hnga, biaelnak (argument) le tahchunhnak (illustration) hna hi Baibal text fianternak caah, fimkhur tein, a hman a herh.

7. Hrilhfiah thawngthachim cu mipi lungthlennak le sual ngaichihnak chuahtertu a si awk a si.

Kan thawngtha ngaitu nih kan thawngtha ngaihnak in lungthlennak, nunthlennak le sual ngaichihnak kan text ah Pathian nih Baibal chan lio mipi zong a rak cawnpiakmi hna biatak (theological message) kha, nitin an nunnak ah an tontawnmi thil he pehtlaihter hnu ah, thukpi in an lungchung ah a luhnak le tahchunhnak in hmualpek a herh. Sihmanhsehlaw hi vialte phen ah, nunthlengtu taktak cu Thiang Thlarau a si caah thlacamnak le Pathian bomhhalnak daithlang lo tein ngaih zungzal hi a biapi tuk.

Catial a thiam lomi ca zong ah, Online in phaisa hmuh khawhnak lam pakhat a um ve!

Biadomhnak:

Nai hrawng ah zeitindah Online Catial in phaisa kan hmuh lai, timi tam lak ka tial cang. Nu tampi nih, step by step tein ka ttial nak rak Zulh I Blog nan rak i ser hna, timi ka hmuh tik ah kaa lawm ngaingai. Blog ser lawng si lo in, pehzulh in ca rak ttial u law nan saduhthah tlamtling cio hram seh! 

Tutan cu Catial a thiam lomi le a zuam lomi hna nih tah, zeitindah Online n phaisa kan hmuh khawh ve lai? timi kan zoh tthan lai. Thiamnak sangpi pi a ngeimi hna ca ahcun, online in phaisa hmuhnak lam tampi a um ko lai Sihmanhsehlaw kan nih Lai miphun, fimthiamnak lei ah a no rihmi hna zong nih kan tuah khawh ttungmi Online phaisa hmuhnak zeital an um ve maw? timi kawl le kan tuah khawhmi tuah i zuam hi kan herhmi a si.

Catial zong a thiam lo i a zuam lomi hna caah Online in phaisa hmuhnak a fawi biknak cu "YouTube" hi si. YouTube ah video ttha ttha chiah khawh cu a tha nain mizapi caah video tha ser cu a har. 

Nain video tha Tha lawng hi mizapi nih zoh an duh bikmi an si hlei lo. Hoi hlei in kan thiam khun mi thil le pahrang tete video tawi tete in thlak I edit tuah hau lem lo in, YouTube ah chiah peng khawh an si. Cu bantuk tete cu mizapi ca ah that hnemnak a chuahpi leng ah nangmah caah phaisa hmuhnak a si kho ve. Mirang nih business tuahnak ah "Win Win" (miak veve) an ti tawnmi bantuk khi a si.  Kan tuahmi thil hi midang ca zong ah miaknak a chuahpi ve bantuk in nangmah ca zong ah miak nak a chuahpi khotu a si ve a hau. 

YouTube in phaisa hmuh khawhnak ding ah a herhmi tete:

1. Nangmah pumpak "YouTube Channel" na ngeih a hau. 

2. Nangmah tlakmi video (a chia a ttha ti um lo) pakhat tal ready in Naa chiah cia a hau ve lai. 

3. Email ID na ngeih hau. 

Hi vialte na ngeih ahcun YouTube channel cu tiah khawh a si ko. Phaisa fang khat hmanh dih a hau lo. Free tein mah tein i ser khawh peng a si ko. 

Website/blog nak in YouTube ah phaisa Luhnak "Cawngia" chiahnak ngah a fawi deuh suaomau. 

Tahchuhnak ah nu pawl nih ttamhning phunphun, kan Lai Rawl chumhning, Changreu phunphun serning ti bantuk pawl zong video in tuah i midang zoh cio awk le thiam cio awk in thlah khawh dih an si. Ka thiam mi le ka hngalhmi mi ka chimh hna ahcun Keimah sipuaizi a rawk sual lai ti phan hi Satan hlennak a si. Na sipuaizi Tu a thang chum lai.. 

Khah, YouTube channel tuahning cu next post ah tlamtling tein hun ttial khawh kaa zuam te lai muh.

Website In Phaisa Luhnak Tuahning Cu Step by Step in Ka Fianter

 Biadomhnak:

Website/blog na ser hnu in, capar 15 hrawng na tial hmaisa a hau. Na capar tialmi cu nangmah bak nih na tialmi a si ahcun a ttha chinchin. Nangmah nih na ttialmi a si lo zong ah, mikip nih online ah an rel cangmi capar cu tar lo ah a ttha. Cun hmanthlak na tarmi pawl hi google in lak chawmmi siloin kan mah thlak chawmmi, kanmah Lai kokek hmanthlak tete an si ahcun phaisa luhnak na sawk tik ah ngah a fawi deuh ngaingai. Cun, na theih cia digmi cu zeitluk capar tam na ttial zong ah mi nih an rel lo ahcun nang na phaisa hmuhnk caah santlaihnak zeihmanh a ngei lai lo. Cucaah nangmah nih hoi hlei in na thiam khunmi kong (subjects) pawl kha pung hman tein special in tial peng khawh i zuam ah a tha. Letama na si ahcun letama na thiamnak in mizapi nih cawn awk tlak thil pawl kha ttial peng ko, rawl chuan thiammi na si ahcun mithiam lo deuh na thiammi, rang deuh le thaw deuh in rawl chuanning kh tial peng ko. Kan mah thiam zawng, pahrang le duhci tete kan tial ahcun ttial awk a dih cang, ti a um kho lo. 

Cu bantuk in, pung hman tein mipi rel zuam phun tial awk kan ngeih peng ahcun nangmah tawk tein phaisa cu na hmuh te ko lai. Sihmanhsehlaw atu ahcun a biapi bikmi cu, na website/blog ah caw-ngia nak nawl ngeih kha a si caah, cu kong cu hun zoh tuah u sih. Zeitindah kan sawk lai? Zeitluk sau dah sawk hnu ah hngah a hauh lai? Ka ngah le ngah lo zeitindah kaa hngalh khawh lai? Ka ngah ahcun zeitindah ka pehzulh lai? ti pawl kan zoh lai.Pakhat te na theih ding ka duhmi cu, voikhat na sawk lai i an in cohlan lo (reject) sual ahcun a hnu ahcun sawk tthan khawh lengmang a si lai.

Zeitindah Kan sawk lai?

1. Na website/blogspot kha login na tuah lai i a tanglei photo bantuk khi na hmuh lai.

2. US dollar $ a cuangmi te khi hmet law a tanglei photo bantuk khi a  chuak lai. 

3. A sen rawng in ka kulhmi "How to qualify for Adsense" timi khi hmet law a tanglei photo bantuk khi na hmuh lai.

4. Mah na hmuhmi page kha tanglei deuh ah hun dawk law photo ah ka kulhmi "Sign Up for Adsense" timi te khi hmet.

5. Na email ID tangte ah "Your Website" ti le "Get More out of Adsense" timi na hmuh lai.Na website kha ttial law a tanglei i "get more out of Adsense" timi kha "yes" tiah phih.

6. A tanglei deuh ah "Select your country or Territory" timi na hmuh lai i mah ah khin Ram dang ummi nihcun nan ram cio kha rak i thim (select) ko u.

7. A tanglei bik ah "Please Review and Accept our Term and Condition" timi kha "zah" kha hun tuah. 

8. "Create Account" timi kha hmet. 

9. "Continue in Blogger" timi kha hmet law na website i phaisa luhnak site cu na sawk khawh cang tinak si ko. 

Hi hnu hin nithum hrawng na hngah lai i an in cohlan le cohlan lo na email ah ca an in kuat ko te ko lai. Rejected an ti ahcun ca tam deuh in tial law apply tuah tthan lengmang ko.

Khah, hun tthua cio ko ne u...