Tuesday 31 January 2017

"Miphun Puai Caan Zuu Din Cu A Poi Lo" Ti Cu Hrawkhrol Cawnpiaknak A Si!

                                                              (ZUUPU - 4)

"Zeitik hmanh ah keimah unau le fale ca zongah ka duh lomi NUNZIA cu ka miphun sin ah ka dirpi bal lai lo" tihi ka policy a si. 

Cucaah "Miphun puai (CND) ahcun zuu din ding a si ko; Biaknak puai bal ah din lo ding" timi cawnpiaknak cu hrawkhrol cawnpiaknak ah ka ruah.

Hi bantuk bia a chimtu hna, nan mah fale maw, nan unau maw, vawlei lei puai ah nan ruahmi tthitumnak le miphun puai CND hna ah ZUU ding in, ZUUPU zong cu dawp hna sehlaw nan i lawm kho hnga maw? Cu bantuk i naa lawmh khawh ahcun, hringtu pa khuaruahhar ngaingai na si lai! 

Ziah, kan mah fale tuah ding hmanh ah kan duh lomi nunzia cu mizapi hmai ah kan cawnpiak i kan dirpi? Na fanu kha CND ah hlawp-tlau ngai in zuu ding sehlaw na duh lai maw? Na nupi he CND mizapi hmai ah, ZUUPU dawp na ngamh lai maw? Zeiruangah dah kan mah chungkhar, nupi le fale tuah ding hmanh i kan duh lomi ZUUPU Dawp le zuu din hi kan miphun mizapi hmai ah kan dirpi? 

Kan miphun Thlarau pale hna Rev. Dr. Hre Kio, Rev. Hoi Cung Tum tbk. hna nih, CND ah ZUUPU cu dawp hna sehlaw, atu ZUUPU ttanhtu pawl nih hin thideng in nan sawi ttung hna lai cuh! 

Fimkhur tein rak ruat ve hmanh. Zuupu dawp le zuu din dirpitu si hi ningzak ngaingai a si! Kan mah nih kan duh lomi nunzia le kan fale caah kan hrialmi nun-phung midang sin ah va cawnpiak bantuk a si. 

Kei cu kan miphun caah keimah fale tuah ding le nunzia ca hmanh ah ka duh lomi "ZUUPU dawp le ZUU din nun-phung cu ka dirpi bal lai lo! 

"CND cu vawlei lei puai a si caah ZUUPU zong kan dawp awk a si ko" kan hei ti. Zumtu hna nih biaknak puai le biakinn chung lawng ah ZUU din hrial phung i kan ruah ruang ah pei, atu tiang atu dirhmun ah kan dir peng cu. 

Zumtu caah duh tawk in "ZUU" din khawhnak hmun a um hlei awk a si lo; inn chung kan um zong ah, lampi kan um zong ah, Christmas puai i kan um zong ah, hotel chung kan um zong ah, CND puai kan um zong ah "Zumtu" cu zumtu kan si zungzal awk a si ko. Hakha um bal i Bible cauk le necktie he biakinn kaahram in midongtu si ttung; Rengon phanh bal i Beer le wine dawr ah tlahuar in nungak he tthut diam a hmangmi kan tam tuk caah pei kan miphun nih fak tuk in kan tuar cang hi!

Aa dawh lomi le kan ngol awk a simi Nunzia kong chim poah ah, "hi nak in cu hmanh cu a sual deuh ka ti, hihi cu nak cun a sual hlei maw?" tiah bia kan leh tawn hna. 

Misual nih thiltha lo an tuah tik ah, an tuahmi thil thalo nak in a ttha lo deuhmi an i zohchun zungzal. Cucu Satan nih an mah le an mah thiam i coter i thil tthalo tuah an peh zungzal khawhnkak hnga ding caah a pekmi hna a si! 

Zapi hmai i miphun pale hna nih zuupu nan dawp tik ah, mino hna nih zuu din an hmai a hngal i an za a long; cu leng ah a dawptu pale hna upat nan tlainaknmithmai a zawrter. Cucaah zapi hmai, CND i zuupu dawp cu pumpak le chungkhar pakhat lawng siloin miphunpi Zuu din thapetu le zuu din tha nuamtertu a si caah mahte lawng zuupu dawp nak zong in a ttha lo deuh hrimhrim ko! 

Kan caah thiltha a si lomi le rawhralnak lam a simi thil poah cu, ngol i zuam hi chungkhar le miphun damnak caah a herh bik. 

"Zuupu dawp" cu pupa nunphung a si tiah, CND i kan tuahmi nih nihin kan miphun caah zei tthathnemnak dah a ngeih? tiah nangmah le nangmah rak i hal ve hmanh, a tthat hnemnak zeihmanh na hngal lai lo! 

Zapi hmai, CND ah zuupu kan dawpmi nih zei tthatlonak dah a chuahpi? tiah i hal law ruat tthan hmanh: a dawptu pale mithmai a zawrter, mino hna zuu din ttha a nuamter, Khrihfa muisam siloin zumlotu lawkih chan pupa hna muisam a kan cuanter etc. 

Cucaah careltu vialte hna: 

1. Zuupu dawp tthanhtu si hi kan ningzak u sih! 

2. Zuupu dawptu si hi kan ningzak u sih!

3. Zuupu chuahpitu si hi vanchiat ah ruat u sih!



"ZUUPU" Zong Dawp, Thluachuah Zong Hmuh Fawn Maw Nan Duh?

                                                                        (ZUUPU - 3)

"Cucaah atu kum Chin Miphunpi Ni (Chin National Day) ah Lai miphun lak i ZUUPU DAWP a chuahpitu cung ah ttahnak le mithli tlaknak tlung ko seh".

Mah hi catlangte ruang ahhin, "Chiat na kan serh" tiah ka Khrihfa hawi, Laimi cheukhat nih nan ka ti! 

Fianter kaa tim lo nain, upa lungfim pipi zong nih fiang tuk in ka ttialmi nan i fianter duh lo maw, nan fiang kho lo dik, tawi tein ka hun fianter lai.

Nan duhmi cu "Zuupu zong duh tawk in DAWP i thluachuah zong tampi hmuh fawn" a si; cu bantuk cu a si kho lai lo!

2017 CND kan phanh hlan ahcun, a cunglei ka bia khi, atu lio a ho nan ca hmanh a si rih lo! Atu ahcun hohmanh nih "chiat na kan serh" nan ka ti khawhnak lam pakhat hmanh a um rih lo! 2017 CND ah, ZUUPU na chuahpi te a si bal ahcun, cucu nangmah duh tein hohmanh nih nan rak tuah hlanpi ah, ka rak chim chungmi bia paiper chung ah na va luh khi, a si te ko lai. Cu kong ahcun, keimah mawhchiat awk ka si te lai lo!

Hi bia ka chimmi ruang ah, "chiat na kan serh" nan ka ti ahcun Jesuh zong nih mi vialte "chiat a kan serh dih ve" tinak a si hnga!

Luke 17:1 "Minung sual tuahtertu thil cu an chuak hrimhrim ko lai, sihmanhsehlaw cu bantuk sual-tuahtertu thil a chuahpitu poh cu "ngaihchia in um ko hna seh" 
...............................
(“Things that cause people to stumble are bound to come, but woe to anyone through whom they come)
..............................

Khah, ttha tein rak rel ko tuah u. Hihi Jesuh nih mi vialte chiat a kan serh dih, tiah i lak awk a ttha hnga maw? Si ee, sualnak tuah aa timmi nihcun, tuah an timh cang caah, "Jesuh nih chiat a kan serh" an ti awk zong a si ve hrim ko. Sihmanhsehlaw ruahnak dik a ngeimi hna ca ahcun "Jesuh nih sualnak thil chuahpitu si ttih a nungning le sitter a kan duhlonak a langhternak a si, ti an rak fiang dih ko! Nawl ngaimi hna nihcun, cucu an hrial i an caah zei chiatnak hmanh a tlung hraw lo, sihmanhsehlaw anmah lak ah pakhat Judas Isckoriat nihcun hrial loin a pah chih caah, "ngaihchiatnak in a rak khat taktak ve ko khah!

Kei cu kan miphun nih kan ton dingmi saltannak a si, tiah ka hmuh chungmi chim lawng hi ka rian a si, nan hrial lai maw, nan pah chih lai dah? Cucu nan mah rian a si ve ko cang!

Kan miphun ZUUPU chan i kirtthannak ah, tukum CND hi aa thlennak point (transition point) a si caah, tukum CND ah ZUUPU tawlreltu ding ah rian khinhmi cu MIVANCHIA taktak nan si ko! Nan chungkhar zong nan van a chia. 

Cucaah tukum ZUUPU dawp ding in aa timtuahmi nan si ah, ZUUPU lei tawlreltu ding i rian pekmi nan si ah, rak i let hrimhrim u, tiah nawl kan duh hna. 

"Kan zuu saltan chung a sau in a fak tuk cang; ZUUPU saltan cu i chap hrimhrim ti hlah u sih"...



CND Ah Zuupu Dawp Chuahpitu Cu Satan Missionary Nan Si!

                                                        (ZUUPU - 2)

"Nem caan a um i hran caan a um ve ko"; Chin Miphunpi Ni ZUUPU DAWP kong ah atu hi hran caan te a si! 

Zeidang kong ah ka bia a hrang bal lo, keimah tein, nem tein, Baibal hrilhfiah a tial tawnmi ka si ko. Sihmanhaehlaw hi kong ahhin cun, a caan liote ah, ka hran ve a hau! Pumpak kan hnawr hna lo, miphun caah ZUUPU chan kir tthan nih a chuahpi dingmi ka hmuh chung caah ka bia a fak ko lai. 

"Chiat na kan serh" nan ka ti; nain hohmanh chiat kan serh hraw hna lo. Ka catialmi kha ttha tein rel law naa fiang ko lai: "tu hlan zuupu chuahpitu siloin atu kum CND ah Zuupu chuahpi aa tim aa timmi" ka timi hna a si. 

A vel in vel i nem tein, a tha pah te ko lai, ti phun cu aa dang ve ko. Hi kong ahhin cun, ho thin hunter hmanh a duh lomi bantuk in um awk a si lo. Zuupu ttanh pawl cu nan thin zong hung ko seh. Nan mah thinhun nak in, kan miphun saltannak hi ka ttih deuh suaomau!

Miphun saltannak phun khat ah, a kan luhpi tthantu ding a si thei ko buin, a luhpitu hna cung ahcun MITTHLI le TAHNAK cu tlung hlah seh, kan ti zong ah a tlung thiamthiam ko lai!

Tha tein ruat ve hmanh u, tukum ZUUPU DAWP kan peh tthan ahcun hmai kum ah doh khawh a si ti lai lo; kan nun-phung ah a cang thai cang lai.

Kan hnu kum, 2016 CND ah ZUUPU DAWP a um lai kan rak hngalh lo caah, a hlan kanh in, vennak le dohnak capar kan rak ttial manh lo. CND a dih hnu, Lai angki ttial he an ZUUPU DAWP lio thlalak hmuh hnu ceo ah, lungfak in micheu khat, online ah, an rak phunzai len. Kha lio caan ah khan kei cu "fa thih hnu hlei donh" ah ka ruah caah, catlang khat zong ka rak ttial sual lo; 2017 CND lai ttial awk ah kaa rak i chiah!

Kei cu kan mah nunphung tein Pathian biak le thangthat hi duhmi le ka dirpi zungzal mi a si. Kan khuang, kan laam le kan nun-phung dangdang hna zong hlawt loin, Pathian biaknak le thangthatnak ah hman dih ka duh ko hna. A kalpining principle kan palh lo a hau, tiah ka ruah.

Tahchunhnak ah, kan Laihla aw vawr (thingpar sang aw tbk.) hna hin Pathian thangthatnak hla hna phuah hna u sihlaw, cucu khuang, dar le chekchek he kan puaipi le kan nisunglawi caan hna ah, nuam emem in laam hna u sihlaw, sa hna u sih, ti ka duh.

Lai nun-phung kan kilveng kan ti tikah, mah le mah i conghlawmhnak le pawrhlawtnak in an rak phuahmi hla biafang siloin an "HLA AW" phunphun tu hi kan kilven awk taktak cu an si hna. Cu HLA AW hna cu, atu kan chan thilsining le biaknak lungput he aa tlak in biafang kan bunhpiak tthan hna i kan mah nun-phung he Pathian thangthat khi a si deuh awk a si cang!

Cu bantuk cun, pupa nun-phung, miphun nun-phung kan timi hna hi, kan chan thilsining le biaknak lungput hawih in kan hman thiam ngaingai a herh. 

Sihmanhsehlaw kan pupa nun-phung cheukhat cu an biaknak (lawkih biaknak) le sertu Pathian a hngal lomi ruahnak (Pagan worldview) he aa pehtlaimi an si caah, ken peng awk an ttha lo; biaknak aa thlen sin ah a tlau ve ding an si hna. Cu bantuk lak ahcun ZUUPU hi aa telmi a si!

Tahchunhnak ah, "ZUUPU DAWP" hi lawkih ruahnak, khuachia khuavang doh-danghnak he aa pehtlaimi thil a rak si. Khuavang bia hal an rak duh tik ah, ZUU an rak daah hmaisa hna ti cu kan hngalh dihmi a si. 

Cu bantuk in ZUU dinh hnu lawng ah bia a phuan piaktu hna pathian an rak biak caah "ZUUPU DAWP" nun-phung hna hi an rak ngeih chihmi a si!

Sihmanhsehlaw Khrih Thawngtha an theih tikah, "ZUUPU DAWP" cu a dikmi le a tthami nun-phung a si lo, tiah an rak ngol dih khah. Cu an ngol dih cangmi cu dahkaw, kan fimpi tiah, kan MIFIM le kan MIRUM pawl nih nan kawl i kan chuahpi tthan cuh!

Hakha Thlantlang hmanh ah hmuh awk a um ti lo; missionary kan thlahnak ram, Kaanpalat le Mindat ah an cah rih hui cu! Missionary a kan thlahtu hna hi, lawkih phung ah pei an kir tthan ko hi tiah Mindat lei nih a kan ti len cang lai dah! Ngaih a chia ko!

Kan hnu kum ahcun, Hakha Thlantlang ah zuupu mei a rak um rih lo nain kan MIFIM le kan MIRUM pawl nih nan thawk cang caah, tuhi mihrut deuh pawl nihcun thildik ah an ruah cang i tukum CND dawp awk "ZUUPU" zong an sak cia cang hna, tiah bia a leng len cang. Tukum "ZUUPU DAWP" kan peh rih ahcun, hmai kum cu Kaanpalat Mindat kal hnawh hau loin, kan mah Hakha Thantlang ah ZUUPU DAWP awk cawk khawh a si cang lai. Hmai kum kan peh rih ahcun, 2020 ahcun CND lawng ah si ti loin Christmas le kum thar zong ah ZUUPU DAWP kan ti cang lai i 2030 hrawng ahcun, missionary, a thar in, thlahpiak tthan kan hau te cang lai!  

Zuupu dawp nunphung ah kan kir tthan ahcun, atu lio i zuu sal ah a tang cangmi mino/upa vialte hna leng ah zuupu sal an i chap cang lai cuh! Zuu sal kan tan cang lengah, zuu phun dang deuh, mi tam deuh chinchin nih an din dingmi le nun-phung ttanh hmelchunhnak le thilttha ah an ruahmi ZUUPU sal tan kan chap tthan cang lai.

Cucaah Pathian thawngthabia nih a thlen cangmi Lai miphun lakah, lawkih nun-phung a simi "ZUUPU DAWP" nun-phung a luhpi tthantu cu Satan missionary le Lawkih nun-phung luhpi tthantu tiah kan miphun tuanbia ah hngalh camcin nan si cang lai!

Cucaah tukum CND caah, a thli tein, ZUUPU naa rak i chiah sual zong ah chuahpi lai cih. Cun tukum CND caah ZUUPU tawlreltu ding i fialmi na si sual ahcun, a rannak in rak i let colh, tiah nawl kan duh. Nun-phung chiahru ZUUPU DAWP phung chuahpi tthantu nu/pa/chungkhar an si tiah, kan miphun nih hngalh zungzalmi si cu rak duh hrimhrim hlah! 

2017 CND ah ZUUPU Khamhnak nawl ngeitu ah Bawipa nih an chiahmi na si ahcun, na nawlngeihnak hman caan a si kho men.

“Sualnak chungah mi a tlaktertu thil cu an um ṭheo lai; sihmanhsehlaw cu thil hna a umtertu caah cun ṭihnung a va si dah! " (Luke 17:1)



Kan Mifim Pawl Nih Hruh Nun-Phung Ah Kirpi Than A Kan Timh!


                                                              (ZUUPU - 1)
                         
Zeizong te ah, "zatawk le ningcang" a um ko; fim zong ah zatawk le ningcang a um ve awk a si! 

Lawkih phung an um lio ah an rak hmanmi nun-phung, Khrih Thawngtha dar-thla-lang i an hmuh tik ah, anmah kan pupa hna hmanh nih aa dawh lo, thil tha a si lo, tiah an ngol i an philh cangmi "ZUUPU DAWP" nung-phung ah kan mifim pawl nih  a kan kirpi than hui. 

Vanlei phung zohchih loin, vawlei phung lawng a zohtu kan mifim hna nih kan miphun lawkih nung-phung "ZUUPU DAWP" chan ah kirpi tthan a kan timh cang hih!

Anmah zong nih thil ttha i an ruah lo caah an rak ngol cangmi "ZUUPU ZAWP" nun-phung i kan kir hi kan pupa hna thlarau zong an lung a tling ve hrimhrim lai lo.

Lai miphun cu "ZUU DUH" cikawr le cithlah kan si caah, hrawh dih a kan duhtu Kawl pawl nih ZUU in a kan hlen, a kan hrawh dih cang!

Kawl cozah nih maw, kan miphun hrawhnak ding caah, phaisa phalh in, kan Lai migfim pawl an fial hna hnga; ziah, a kan vengtu ding ah ruahmi, kan mah chung mifim pawl lila nih pei "ZUUPU" chan ah a kan hruai hui cang hi!

Kan Miphunpi Ni ah, Lai pastor le mifim pawl "ZUUPU" hram ah Lai angki ttial he hawi lengmang in nan i vawrmi an hmuh tikah, Kawl pawl an lung a hmui, an di a riam, saduhthah le lungthlitum a tling an ti!

Thil tha le nun-phung dawh lei ah, miphun a hruaitu si cu mivialte caah thluachuah a si nain, Satan uar zawng, "ZUUPU DAWP" nun-phung, pupa hna nih an hlawnh cangmi nun-phung ah kan Lai miphun a kirpi tthantu kan MIFIM pawl nan ca ahcun ngaihchia ngaingai a si. Hi thil nan tuahmi hi kan miphun caah chiatserhnak, minchiatnak le saltannak dang phortu a si cang lai!

Hrawh cangmi nun-phung tthalo a dirpi tthantu cu mivan chia nan si. Bawipa nih chiat a serh i kal tak a si cangmi Jerico khualipi cu, "hohmanh nih dir tthan ti lo" ding in Pathian nih nawl a rak pek hna. Sihmanhsehlaw Pathian ttih loin a dirh tthantu Hiel te chungkhar cu ttahnak le mithli he an rak khat ( 1 Siang. 16:34). 

Cucaah atu kum Chin Miphunpi Ni (Chin National Day) ah Lai miphun lak i ZUUPU DAWP a chuahpitu cung ah ttahnak le mithli tlaknak tlung ko seh! 

Tu kum CND ah ZUUPU DAWP um hrimhrim ti hlah seh!