Friday 28 April 2017

LBMI Nih Pastors Workshop A Tuah Lai


Tlangtar: "Hruaitu Nih Hruaitu Dang Cawnpiakning"


Lai Bible Ministry nih Delhi ah khua a sami, Chin Miphun Khrihfabu Pastor, Bible Siangnakchia le thawngthachimtu saya te vialte hna caah “Hruaitu Nih Hruaitu Dang Cawnpiakning”  timi tlangtar in Workshop tuah ding timhtuahnak kan
ngei.

Hi Workshop cawnpiaktu ding ah, vawleicung ram 80 lengah Pastors
Training  a tuah cuahmahmi “Bible Training Centre for Pastors” (BTCP) le vawleicung ram 11  ah Pastor Training a tuah cuahmahmi Crossing Culture International (CCI) kan sawm hna i lunglawm tein an kan cohlan
cang. 

Anmah nih nikhat chung cawn dingmi Cauk Zong zong an kan kuat i kan sin a phan cang. Workshop a kaimi vialte sin ah, uk khat cio pek a si lai.

Hi Workshop hi, cawnpiaknak sawhsawh siloin anmah he pumpak in siseh, a buu in siseh, riantuanti le pehtlaih a duhmi poah nih Pehtlaih Ding Hnatlaknak (partnership agreement) minthutnak tuah khawh a si lai. An nih hi, Non-denominational organization an si, zei Khrihfabu hrambunh hmanh an si lo!

Workshop a kaimi poah Cawnding Cauk pakhat cio pek ding a si caah, tuan hlan deuh in kai a duhmi le a kai kho dingmi fiang deuh in hngalh khawh kan duh.

Cucaah hi workshop kai a duhmi poah nih, keimah sin ah MIN nan rak i peknak lai Bawi Khrih min in kan sawm hna. 

Fulltime pastor tuan liomi le Bible siangngakchia upa deuh cu sawmnak ca zong pek nan si te lai nain i hrelh sual zong a fawi caah nan min rak i pek khawh chung a si cang. A kai kho dingmi min cazin ning in Cawn dingmi Cauk copy tuah a si lai.


Note: Delhi a ummi Pastors, Bible students le thawmgthachimtu saya poah kai khawh a si lai. 

A Ni : 12-May-17 (Friday)
A Caan : 10:00Am to 4:00PM

Note:  A hmun cu hnu deuh ah kan update tthan te lai.

Lawmhnak he,

Lai Bible Ministry
Mob: (+91) 9717201378
Email: laibileministry@gmail.com



Thursday 13 April 2017

Ziah, Jesuh Thih Ni Cu "Good Friday" Kan ti?

Nihin hi Jesuh Khrih thih Ni a si. Khrihfa hna nih hi Ni hi a "Tthami Ningan Ni" (good friday) tiah kan auh. 

Matthai 27 kan rel tik ah, Ninga Ni ah Jesuh Khrih nih a tonmi thil pawl hmuh khawh an si. Ningzahnak, harnak le vailamcung thihnak tiang in a tuar Ni a si! 

A celh lo tuk ah "Ka Pathian, ziah na ka hlawt?" (Matt.27:46) ti tiang in a rak ttap khah!

Ziah, cu tluk fah-fak tuar Ni cu "a tthami"... "Good Friday" tiah kan auh khawh? Cu Ni cu aho ca tal ah a ttha maw?

Micheu nih Jesuh vailam cung thihnak cu misual caah a tthat caah "Good Friday" tiah auh a si, an ti. A thihnak phichuak cu misual caah tthatnak phortu si hmanhsehlaw a thihnak a thihnak kha cu misual caah "a tthami" a si hrimhrim lo! 

Jesuh thihnak hi Pathian ca zong ah a ttha lo, misual ca zong ah a ttha lo i amah Jesuh ca zong ah a tthami a si hrimhrim lo!

Pathian caah a ttha lo: zeica tiah a fapa ngaihchun thih Ni a si! 

Misual  caah a ttha lo: zeica tiah kan sual biaceih Ni le sual man  dantatnak Ni a si! 

Jesuh caah a ttha lo: zeica tiah a ttih tukmi thihnak a tuar Ni a si! 

Ziah, ho ca hmanh i atthat ttung lo ahcun a tthami "Good" kan ti kun? 

"Good Friday" timi ah "Good" biafang hi "thil ttha,thil ttha lo" timi "ttha" sawhsawh caah siloin "a thiangmi (holy), upat a tlakmi Ni" timi sullam tu a ngei! Cucaah "good friday" thoktu hna nih an chim duhmi cu "a thiangmi ninga Ni, upat awk a simi Ni" ti lei deuh khi a si. 

Jesuh thihnak cu ho ca hmanh ah "a tthami" cu a siloin "a herhmi" a si caah Pathian ca zong ah a harsa tuk i Jesuh ca zong ah a harsa tuk nain Jesuh Khrih thihnak dah ti lo, misual pawl anmah thi ttung loin tthahnak lam dang a um lo caah an tuahmi a si! 

Misual hna nih khamhnak kan hmuh khawhnak hnga, a thiang tukmi le sual ngeilo Jesuh nih Biakam Hlun tlangbawi nih an rak tuah bantuk in, a thiangmi raithawinak amah thisen hrimhrim a pek Ni a si caah, hi Ni hi Ni thiang Ni a si! A thiangmi raithawinak pek Ni a si!

Khrih khamhnak a co rih lomi vialte nih, Pathian dawtnak le Khrih dawtnak a nganzia kan hngalh i amah lei ah kan kir Ni si hram seh!

By

Hrambik Lian

"Thingyan" Puai Aa Thawknak Tuanbia Na Thei Bal Cang Maw?

 "Thingyan" puai hi Hindu (pathian tuanphung) Budhist nih an ngeihmi in aa thawk mi a si. Hlan liopi ah, 'Arsi' tiah auh a simi Brahmas siangpahrang pakhat a rak um, ti a si. Voikhat cu, cu Brahmas sinagpahrang pa cu "Śakra" tiah auh a simi Devas siangphrang pa he ral an rak i tu.

Devas siangpahrang pa hi kawl nih 'Thagya Min' tiah an auh. Ral an i tuk hlan ah, "raltuknak i a sungmi poah, luu i tan piak siseh", tiah biakamnak an rak ser. Ral cu an hun i tu ciamam i, Brahmas siangpahrang Arsi cu, Śakra nih a tei ai. Cucaah Sakra nih Brahmas siangpahrang pa cu a luu a tan. A luu a tanmi ai ahcun, vui (elephant) luu a bunh piak.

Cucaah Brahmas siangpahrang cu a luu vui, a pum minung asimi "Ganesha" (vui nawr a ngeimi Hindu pathian khi) ah aa cang. Amah cu a thawng taktak mi vui luu ngei minung ah a cang ai. A thawn tuk cang caah, a luu cu rilipi i hlonh ahcun, rilipi ti cu chikhat ah a keu dih cikcek lai, ti a si. Vawlei lak ah hlonh a si ahcun, vawlei cu a linhnak nih a khaanh dih cikcek lai, ti a si. Cun vancung i hlonh  a si ahcun, van cu a dihlak in mei nih a kaangh lai, ti a si.

Cucaah a luu cu khuazei hmun hmanh ah an chia ngam ti lo. Cu tik ah, ral teitu siangpahrang Śakra (Thagya Min) nih, "khuachia bawinu pakhat nih kum khat cia lengmang, vawlei tawng loin put i chang hna seh", tiah nawlbia chuah. Cu caah, cu luu cu khuachia bawinu pakhat nih, vawlei tonghter bak loin, kum khat chung a put i kum khat a dih bak ah, vawlei tonghter loin, a dang chuachia bawinu kut cung ah a chanh tawn.

Cu khua bawinu pakhat nih a dang khua bawinu pakhat sin i Brahmas siangpahrang pa luu a pek caan cu, atu lio kawl nih an hman cuahmah mi "Thingyan" puai cu a si. An kum hlun thlahnak le kum thar donnak puai khi a si nain aa thoknak cu biaknak (pathian) tuanbia in a si. Cucaah "Thingyan" cu kawl biaknak biatu pawl nih biaknak lei in an sunghlawih ngaingai mi puai a si. An miphun sinak he aa tlaimi puai a si lo.

Nuclear Bomb Hi Zeitluk In Dah Ttih A Nun?

Nai hrawng US le North Korea karlak buainak ah, vawlei nih a ngeihmi hriamnam vialte lak ah ttihnung bik "Nuclear" an hmang lai lo, ti awk ttha lo in a hung um! North Kokrea nih "US nih an kan kah ahcun, nuclear kan hman lai" tiah fiang tein an thanh cang. US zong nih, "North Korea cawnpiaknak caah ralkap/hriam-nam hman ding zong ruahchihmi ah aa tel" tiah an ti ve. 

A sullam cu US nih a huat tukmi "North Korea nuclear test nak hi an ngol lo ahcun, US nih Syria cung ah a tuah bantuk in hriam-nam hman ding in ready a si, tinak  si. 

Nain North Korea caah tuzarh Niruk Ni hi an ram dirhtu pa chuah Ni lawmhnak tuah ding an si i cu lawmhnak ahcun nuclear hriam-nam test an duh ti a fiang. Cucaah tuzarh hi vawleipi nih zei kan ton lai aa hngal rih lo; nuclear bomb puah thawng kan thei kho men!

A si ahcun, Nuclear bomh cu puak taktak sehlaw zei vialte dah a tthih hnga? Ttih nung a si ko maw?

1. Nuclear bomh cu zeitluk in dah a linh?

Mei in ti kan so ah khin a linh 100 C* a phanh ah a tlawk. A linh 100 C* cu ti tlawhternak caah a za tinak a si! Thir somei ah kan linh i a sen dihmi khi 400 C* hrwng a si. Nikaa (sun) a linhning hi 15 million C* hrawng a si. A lin taktak khi si cang! 

1945 ah US nih Japan i an rak thlakmi Atom kha 300000 C* tluk in a lin mi a si. Nikaa linh he cun aa thlau tuk hringhran. 300000 C* tluk a linmi Atom bomb nih zeitluk in dah thil a hrawh khawh ti cu kan hngalh ciomi a si ko. Bomh a tlak sin ah minung a ting in an thi i a thimi an ruat hmanh hi lak awk an um lo, a linhnak nih a thawt dih hna caah an thlam tete lawng hmuh khawh a si, an ti.

Bomb puah lio i a thi lomi cu a hnupi ah an thi tthan hna i kha caan thok khan nihin tiang ah kha Atom bomb puahnak ruang ah pumtlamtling lo in a chuahmi tampi an um rih, ti a si. Kha Atom bomh a linh kha 300000 C* lawng a si!

Nuclear bomb a linh cu 100,000,000 C* a si. Nikaa nak in a lin deuh! Kha tluk in ttih a nungmi Atom bomb kha, Nuclear bomb he tahchunh ahcun zeihmanh a si lo; puahtertu taw-kep ca lawng ah san a tlai!

Cu tluk in, Atom nak in let tam tuk i lin deuhmi nuclear bomb puah ahcun zeitluk rawhralnak ngan chinchin dah a hei chuahpi hnga?

2. A Puahnak velchum minung, thingram le thilri vialte an ciam dih lai, ti ah an i cang dih colh lai!

3. A linhnak le kanhnak nih minung kan dawpmi Oxgen thli a hrawh dih lai caah direct in a thi lomi zong ah a hnu ah thih thiamthiam a si lai.

4. Ruah in acid a surter lai caah minung zawtnak phunphun, sam tlongh, mitfah, khuh hrin, vun zawtnak tbk. an chuak lai. Fahring mi hna zong pum tlamtling lo in fa an ngeih lai. Bomh a puah in Kum 20 hnu zong ah cancer phunphun a chuahter lai ti a si.

Vawlei boruak pi hi a thlenter khawh i direct in a thi lomi vawlei hmun zakip a ummi caah harnak phunphun a chuah pi lai ti a si!

Khah, cu bantuk nuclear bomb cu kan vawlei cung ah a puah sualnak hnga lo, zeidah kan tuah lai? Ram tampi nih an ngeih cang caah ser kho hna hlah seh, tiah cam awk a tha ti lo! 

Zumtu hna nih kan hal khawhmi pahnih a um, tiah ka ruah:

1. Nuclear puah taktak cu a si kho lo timi dawtnak lungthin an ngeih khawhnak hnga thla cam hna u sih!

2. Dawtnak lungthin an ngeih khawh lo i puah taktak an timh ahcun an nuclear a tlohnak hnga thlacam hna u sih!

Zei ram hmanh nih nuclear bomh in i kah hau lo tein an buainak an phisin khawhnak hnga thlacampiak hna u sih..

By

Hrambik Lian

Hohmanh Nih Mitlau Ah Kan Ruat Hna Hlah Seh!

Bawipa thawng in kan Lai miphun ramkip kan phan ve cang. Bawipa min thangthat si ko seh! 

Kan phanhnak ramkip ah, Khua le Peng Tlang Hawikomhnak Buu kan ngei hna i harnak ton caan tete zong ah tthawng ngai in kan i zohkhenh khawhmi hmuh tik ah lung a hmui ngaingai ko. 

Miphun dang le ramdang ah, mah phun hawi mithmuh ah a tlaumi minung, chungkhar le Khua si a fawite caah ka lungsia herh bia tete hun langhter ta ka duh. Lungfim tein hun ka rel piak cio hram u..

1. Chungkhar khuasaknak ah thazaang chuah a duh lomi le aa tlangtla duh lomi Minung cu chungkhar nih Mitlau ah kan ruah hna. 

Zeitluk kan fim le kan rum zong ah, chungkhar kong ah ruahnak chuah, thazaang chuah le ttanlak aa tim lomi unau cu, chungkhar nih mitlau ah kan ruah ko hna. 

Minung a simi poh nih chungkhar kan kan ngei dih, kan chungkhar caah kan ti khawh tawk ruahnak le thazaang chuah hi kan rian a si lawng siloin chungkhar member khat le khat i pehtlaihnak, i dawtnak le tlaihchannak langhtertu zong a si caah, a biapi ngaingai. 

Chungkhar nih Mitlau ah ruahmi si hnu ahcun rum zong a nuam kho ti lo, ngaihchiat caan zong ah tuar a fak chun. 

Cucaah chungkhar ah tlau hna hlah u sih, chungkhar nih mitlau ah ruahmi kan si sualnak hnga lo, chungkhar khuasaknak caah ruahnak le thazaang chuah peng i zuam ko u sih.

2. Khua Hawikomhnak (Khua fellowship) ah aa tel lomi le thazaang chuah a duh lomi Chungkhar cu Khuami nih Chungkhar tlau ah kan ruah hna! 

US kan um zong ah, Australia kan um zong ah, Malay kan um zong ah, India kan um zong ah, zei ram zei khua i kan um zong ah Khua Felkowship ah i tel a duh lomi le thazaang, ruahnak chuah a duh lomi cu Khua hawi nih Chungkhar tlau ah kan ruah dih hna.

Kanmah nih kan tlau lo kan ti zong ah, mitlau ah an kan ruah ahcun mitlau kan si ko. Tlau timi hi "um ti lo, hmuh ti lo" lawng siloin Khua hawi lungthin ah tlau, hmunhma ngeih ti lo khi a si ko. 

Cucaah kan miphun cu kan umnak ramkip ah Khua hawi nih mitlau tiah an kan ruah sualnak hnga lo, Chungkhar kip nih Khua Fellowship ah i tel i thazaang le ruahnak chuah peng i zuam ko hna u sih, tiah sawm kan duh hna.

Khua hawi nih Chungkhar Tlau ah ruah cang hnu cu, ka tlau lo ti len zong ah a ngah ti lo. Khuami lungthin ah nan chungkhar nih hmunhma a ngeih ti lo ahcun, chungkhar vanchia taktak nan si!

3. Pengtlang Fellowship ah aa tel duh lomi le thazaang chuah a duh lomi Khua cu Peng Tlang nih Khua Tlau ah ruah kan si! 

Peng Tlang fellowship ah i tel a duh lomi Khua cu Peng mit ah Khua Tlau kan si! Peng nih "khi hna khua khi cu aaa pehtlaih timh ti lo ding" an ti hnu ahcun a dih ko. 

Thil lian ngan kan tuah zong ah Peng Tlang nih lawmhpi lomi Khua si ahcun tthawn man ngei lo ko a lo!

 Zeitluk kan i dawh zong ah hohmanh nih a kan hmuh bal lo ahcun, zeidah san a tlai? 

Zeitluk kan tthawn zong ah, a tthawng lomi Khua nih kan tthawn man an hmuh lo ahcun zeidah san a tlai? 

Zeitluk rawl chun ka thiam zong ah hohmanh nih an ei bal lo ahcunzeidah san a tlai? 

Cucaah kan umnak ramkip ah, bi tuk in khua kan ruat sual lai, ti ka phang ngaingai.

Chungkhar kan i dawtnak le kan tthawnnak theipar cu Khua nih a hmuh awk a si. Khua kan i dawhnak le tthawnnak theipar cu Peng Tlang nih a hmuh awk a si i Peng Tlang kan i dawtnak le tthawnnak cu Miphunpi nih a hmuh awk a si ve. Miphunpi kan i dawtnak le kan tthawnnak cu Rampi nih a hmuh awk a si.

Cucaah Chungkhar dawtnak biapi ah kan chiah bantuk in, Khuapi dawtnak zong biapi ah kan chiah a herh i Khua dawtnak biapi ah kan chiah bantuk in Peng Tlang dawtnak zong biapi ah kan chiah ve a herh. Peng Tlang dawtnak nih miphun dawtnak a hrin awk a si lai..i palh sual hrimhrim.hlah u sih law...

An nih Khua i zeirel lo cu zeihmanh ah ka rel lo, an nih Peng i zeirel lo cu zeihmamh ah ka rel lo, timi lungput hi Satan hlennak a si! A ho zeirel lo poah hi a fak tuk ah ruah i ahohmanh zei rel lo awk hmanh in um lo khi kan i zuam.cio awk rian cu a si!

Khua kan dawtnak nih Khua dang ralnak siloin Khua dang caah theipar a chauhter awk a si. Peng Tlang dawtnak nih Peng dang ralnak siloin miphun caah theipar tu a chuahpi awk a si. 

Khua kip le Peng Tlang kip nih, Peng Tlang cherhchan hruainak phung (community based leadership policy) kan fian, kan dirkamh i Dawtnak he kan kalpi lawnglawng ah Miphun ah thlennak a chuak kho lai....

Nan u nau,

Hrambik Lian