Tuesday 28 February 2017

Home Crusade Note

28-Feb to 1-Mar-2017


Crusade Zan hnihnak le zan thumnak: 

Pathian He A Kan Tthentertu 'Sual' Zeidah A Si?


I. Pathian duhnak hngalh ko nain a duhloning in um i thim hi Pathian he a kan tthentu 'sual' a si. (rejection of God).

A. Adam le Eve Pathian he an i tthennak a ruang (Gen. 3: )

B. Judah Miphun Pathian he an i tthennak a ruang (Rom. 2:21ff)


C. Gentile Miphun Pathian he an i tthennak a ruang (Rom. 1:18ff)


II. Pathian he i tthen nih zeidah a chuahpi?

A.Pathian he kan i tthen tikah Thlarau in kan thi. (Gen. 2:17; Eph. 2:1-10)

B. Pathian he kan i tthen tikah Thlrau thil kong ah ningzah hram kan i thawk. (Gen. 3:7-10)

1. Ningzah awk a si lomi (thil ttha a si komi) tuah an ning a zak (2 Tim. 1:8; Mark 8:38; 1 Pet. 4:16; Rom. 1:16)

2. Thil ttha lo ningzah awk a simi ah an ning a zak lo (1 Cor. 15:34; 1 Cor. 6:5; Ezekiel 43:10; 2 Thes. 3:14; Rom 6:21).

C.Pathian he kan i tthen tikah sual tei khawhnak kan ngei ti lo (Rom. 6:12-18; John 8:33-36;Romans 7:7-25; Romans 8:15)

III. Pathian le minung karlak pehtlaihnak a cah cu Nawlbia nih fianternak a tuah.

A. Minung nih Nawlbia kan zul kho lo (Gal. 2:16, 3:11; Rom. 3:20)

B. Nawlbia cu kan sualnak hngalhtertu ah pek a si (Gal. 3:19; Rom. 7:13,23; Rom. 5:20).


C. nawlbia cu Khrih a rat hlan ca lawng a si (Gal. 3:24)


Biatlang Kawmnak: 'Pathian Nawlbia (duhnak) kan zul kho bak lo ti cu nawlbia nih a fianter cang. Cucaah sual sal in luatnak ding ca le Pathian hmai i cohlan awktlak kan si khawhnak hnga kan mah nih kan tuah khawhmi zeihmanh a um ti lo: kan tuah khawhmi pakhatte cu i 'Ngaihchih' lawng lawng hi a si (Lam. 2:38, 3:19).


....................................................................................................................................................
                                                                                                                              27-Feb-2017


 Khrihfa Biakmi Pathian Hi Pathian Taktak  A Si Maw?


Crusade A Zan khatnak:


I. Pathian A Um Taktak Maw?

A. Vawleipi sining nih Pathian a um taktak a fianter: vawlei hmet ngan a za bak te a si: kan vawlei hi atu nak in tlawmte ngan deuh sehlaw, Mercury bantuk in thilnung um khawh a si hnga lo. A linh tuk hnga caah zei bantuk thil nung, thinkung etc. hmanh an nung kho hnga lo, ti a si. Atu nak in, tlawmte hme deuh sehlaw Jupiter bantuk in a kih tuk hnga caah, thilnung um khawh a si hnga lo. Hydrogen gases a tam tuk hnga caah minung thaw daw/thaw chuah khawh a si hnga lo. Kan vawleipi hi Nika le Thlapa he a hlah neih a za bakbak te a si lawng ah minung le thilnung dang vialte caah nun khawh a si. 

Holh a thiam lo, nunnak a ngei lo i thil sawhsawh a si ko mi vawleipi hi lenglei uktu, controltu a ngeih lo awk a ttha hrimhrim lo.

B. Kan hmuh khawhmi vawleicung thil vialte an ummi nihhin Pathian a um taktak a langhter: vawlei mifim thiamsang pawl nih vawleipi hi "Big Bang" timi arfi nganpi puahnak in aa thawk tiah an ti. A si ahcun, cu Arfi nganpi cu ho nih dah a ser hnga? 

Vawlei mifim thiamsang hna nih, vawleicung thil nung vialte (minung telh chih in) celular cell timi thil nung hme tein, kum tampi chung ah, a tthangmi kan si dih an ti. A si ahcun, culular cell te cu ho nih dah a ser hnga?

Zeibantuk in kan tuak hmanh ah, vawlei thil vialte hi amah tein a chuak khomi zeihmanh an um lo. Thoktu, sertu an ngeih dih a hau. Cucaah sertu le thoktu cu, hramthoknak a ngei lomi a si a herh. Cucu Pathian cu a si!

C. Khuachia an ummi nih Pathian a um taktak ti a fianter: Khuachia kan timi hna hi vanmi an rak si. sihmanhsehlaw Pathian doh an timh caah vawlei ah hlonh an rak si. An sual ruang ah vawlei ah hlonhmi khuachia zong an um taktak ko a si ahcun, hlonh lomi vancung ah a tang ko rihmi vanmi le Pathian cu an um hrimhrim ti a fiang!

Note: Pathian cu a um hrimhrim ti cu el awk ttha loin a fiang ko cang!

II. Zei Pathian set dah zeizong vialte a sertu cu a si hnga?

Vawlei cung ah biaknak tampi a um; biaknak kip nih pathian kan ngeih dih cio. Muslim nih Allah cu zeizong cung nawl ngeitu pathian a si, an ti. Buddhist nih Kodamah cu zeizong cung nawlngeitu pathian a si an ti i kan nih khrihfa nih Jehovah Pathian cu zeizong vialte sertu le nawlngeitu a si, tiah kan ti ve.

A si ahcun, a ho te pathian dah a hman bik kun lai? Sertu Pathian pakhat lawng a um caah, Muslim nih an plah ahcun an dihlak palh in an palh tinak a si lai. Sertu le zeizong cung nawlngeitu a si, tiah an ruahmi Allah cu sertu a rak si lo sual ahcun, an dihlak palh in an palh cikcek tinak a si lai. Cun, Budhist nih zeizong cung nawlngeitu ah an ruahmi Kodamah cu sertu le zeizong cung nawlngeitu a rak si lo sual ahcun, an dihlak palh in an palh ve tinak a si lai. Cu bantuk in kan nih Khrihfa zong nih Jehovah Pathian cu sertu le zeizong cung nawlngeitu a si, tiah kan zumh i kan biak ve caah Jehovah cu sertu a si lo sual ahcun kan dihlak palh in kan palh dih cikcek tinak a si ve ko lai. Cucaah ho te biakmi hi dah, zeizong sertu Pathian taktak cu a si? timi hi kan ruah ngaingai a herh.

Zei bantuk biaknak nih an biakmi Pathian dah a hman, ti hngalh khawhnak caah thil pahnih kan zoh a herh: biaknak dirhtu (founder) le biaknak nih a ngeihmi cathiang!

A. Biaknak Dirhtu (founder): Pathian ka si, a ti maw? Pathian ka si a ti ahcun zeitindah a tuahsernak nih a langhter? 

1. Kodamah pathian: Budhist biaknak thawktu cu Kodamah a si. zeitik hmanh ah pathian ka si, a ti bal lo. Amah hmanh nih pathian ka si, biak awktlak pathian zeizong cung nawlngeitu ka si, a tiah lo ahcun zeitindah pathian a si kan ti khawh lai. Cun Kodahmah pathian nih Pathian a si taktak ko ti awk in a tuahmi thil a um hrimhrim lo.

2. Muhamah: Muslim biaknak thawktu cu prophet Muhamah a si. Muhamah nih zeitik hmanh ah pathian ka si, a ti bal ve lo. "Allah" cu pathian a si, tiah a ti nain Allah nih minung sinah Pathian a si taktak ko ti khawh awk in, zeihmanh a tuahsermi a um lo. 

3. Jesuh: Khrihfa a dirhtu cu Jesuh a si. Jesuh nihcun zeizong vialte serut le nawlngeitu cu Israel miphun nih an biakmi Jehovah Pathian a si, tiah fiang tein a chim. Cu Pathian cu minung nih an zumh i an hngalh khawhnak hnga, thlahmi ka si, tiah a chim. Keimah le cu Pathian cu pakhat kan si a ti (John 10:30); cu lawng hlah, Jesuh nih Pa Pathian he aa khatmi Pathian ka si ve tiah a timi cu a si taktak ko tiah Pathian nih mizapi hmai ah fianternak a tuah (Matt. 3:17). A chimmi a hman dih. Pathian lawng nih tuah khawhmi khuarahhar thil tampi a tuah. Thihnak ka tho tthan lai a ti bantuk in a thi i a tho tthan taktak (Matt. 17:23).

Cucaah Khrihfa nih kan biakmi Jesuh Khrih cu, zeiong vialte sertu le zohkhenh Pathian taktak cu a si hrimhrim ko!

Zeidong kong vialte ah a chimmi a hman dih bantuk in, minung Thlarau kong ah a chimmi zong a hman dih ve lai; a chimning tein a cang dih ko lai!

"Mi fapa (Jesuh) a zummi poah zungzal nunnak an ngei; sihmanhsehlaw a zum lomi cu sual biaceih a si cang" (John 3:18).

Jesuh Khrih zumh lawnglawng hi zungzal nunnak hmuhnak lam a si!

B. Biaknak Cathiang:

Biatlang kawmnak: 'Pathian hnawnnak' (hngal ko buin Pathian nawl zulh lo kan i thim ruang ah Pathian lung kan fahtermi vialte ngaihthiam kan si khawhnak hnga Khrih nih a thisen a kan thlet piak cang! (Heb. 9:15-25; Eph. 1;7).


Wednesday 22 February 2017

Laimi Khrihfabu le Kan Thawngṭha Chimning


Lai miphun nih Khrih thawngṭha kan theihnak kum 117 a tling ve cang. Khrihfa sinak ah upa kan si cang.  Cucaah Khrihfabu nih a lam kip in upa puitling nun cawn chin lengmang kan herh ve. Tutan ah, Laimi Khrihfabu tampi nih buu chungah thawngṭha kan kalpining he pehtlai in, puitling nun lei ah a kan hruai khotu a si rua, tiah ka ruahmi hun langhter ka duh.

 A tlangpi in, Khrihfabu kip nih zarh khat ah zapi pumhnak voihnih cu kan ngei kho cio dih. Kum khat ah, zarh 52 a um i zarh khat ah voihnih lengmang i pumh ahcun, kum khat ah 104 pumhnak kan ngei kho tinak a si. Pumh kip ah, thawngṭhachimnak cu ngeih zungzal a si ko caah, Khrihfabu nih kum khat ah, a tlawm bik 104 thawngṭha kan ngai zungzal tinak a si.

Kan Baibal Biakam Hlun ahhin Dal 929 a um i Biakam Thar ah Dal 260 a um ve. An pahnih fawnh ah Dal 1189 a um. Cucu voikhat pumh ah Dal khat lengmang chim in u sihlaw, kum 11 hrawng ah Baibal cauk a dihlak in kan chim dih hnga, tinak a si. Voikhat thawngṭhachim ah Dal khat chim dih awk a ṭha lomi zong tampi an um nain, tuanbia cauk pawl hna khi cu Dalhnih Dalthum kemhchih in, voikhat ah chim awk a ṭhami zong tampi an um ve. A tam leipi in hei ti ko u sihlaw, kum 15 ah Baibal cauk a dihlak in chim dih khawh a si, tinak a si.

Khah, kum zeizet dah Khrihfabu ah kan i pumh cang? Kum 50 tanglei Laimi cu kan dihlak in, kan kum zet cio Khrihfabu ah aa pum cangmi lawngte kan si, ti khawh a si.

A si ahcun, kan Khrihfabu ah Baibal cauk a dihlak in kan cawng dih cang maw, timi hun ruat tuah hna u sih.  Keimah  hmuhning ahcun, Laimi Khrihfabu lakah zapi pumhnak i Baibal cauk a dihlak in a cawng dih cangmi kan um lai ka zum lo. Kan theih ciami cauk le cacang voitam tuk kan theih i kan hngalh bal lomi cauk le cacang kan thei bal ti hna lo. Khrihfabu nih Baibal cauk cu zarh fate kan duhnak kip in a vih in kan vih sawhsawh peng caah member nih kanmah cio tein Baibal sullam hrilhfiah zia kan thiam kho ti lo. Dalkhat hnu Dalkhat in hrilhfiah piak kan si bal lo caah, Baibal sullam hngalh khawh cu Pastor le evangelist ta lawng ah kan ruah cang. Cucaah Baibal cauk hi Dalkhat hnu Dalkhat in hrilhfiah le chimfiannak ngeih hi Khrihfabu nih kan herh taktakmi a si.

A. Laimi Khrihfabu nih Baibal cauk kan cawn dih khawh bal lonak a ruang

 Khrihfabu nih kum saupi chung ah Baibal cauk a dihlak cawn dih ding in, timhtuahnak le saduhthahnak kan ngeih bal lo ruang ah a si bik ko, tiah ka ruah. January thla in December thla tiang zarh khat hmanh hrelh lo tein i pumh peng ko zongah, kum a dih ahcun Khrihfabu  zei Baibal kan cawng, timi chim awk a um bal lo. Zarh fate thawngṭha cu kan ngai peng ko sihmanhsehlaw Baibal ca uk khat zong kan dih ti awk a um bal lo. Cozah pakhat bantuk in ningcang tein a kalmi mibuu pakhat kan si caah, Khrihfabu nihhin luhoih khat le tinhmi khat in kal pimi cawnpiaknak kan ngeih hrimhrim a herh ve. Member dihlak nih Baibal cawnnak hi lohma bantuk in kan ngeih ve hrimhrim a herh. Pumh hrelh ruang ah, Dalkhat Dalhnih hrelh sual cu a phung a si ko; sihmanhsehlaw Khrihfabu nih Baibal cauk, Dalkhat hnu Dalkhat hrilhfiah le cawnpiak dih ding timhtuahnak kan ngeih lomi hi cu lungfah awk ngaingai a si! Khrihfabu nih timhtuahnak kan ngeih lo ahcun, member nih khuazei hmanh ah theihnak lam dang an ngei hlei ti lo; theih lo thai an si ko lai. Khrihfabu hi member caah Baibal hrilhfiah le kanmah tein Baibal sullam fian khawhnak lam kan hmuhnak hmun a si awk a si ve ko; cucu Khrihfabu damnak zong a si fawn.

Kan pupa hna chan ahcun Khrihfabu kip ah pastor ṭuantu ding minung an rak um rih lo caah, Pastor pakhat nih Khrihfabu pakua pahra tiang an rak hruai hna. Tahchunhnak ah, Zokhua peng ah a ummi Khrihfabu 14 khi Rev. Sang Fen lawng nih a rak hruai hna. Rev. Sang Fen pakhat lawng nih Khrihfabu kip ah, zarh fate thawngṭha a chim khawh lo caah, Khrihfabu tam deuh cu, anmah lak i chimrel kho deuh poah nih thawngṭha an rak chimh tawn hna, ti a si. Cawnpiaktu saya an rak ngeih hna  lo caah, pumh caan fate thazaang pek le thawngṭhachim cu savo phawt in an rak i phaw tawn hna.

Atu ahcun,  Khrihfabu kip nih Baibal cawnnak sang a ngeimi tampi kan ngeih ko cang hna. Sihmanhsehlaw kan pupa, Rev. Sang Fen, Rev. Van Lo, Rev. Nawl Tling le Rev. Sang Ling hna chan i Baibal thiamsang an chambau ruang ah, savo phawt in thawngṭhachim an rak i phawt tawnmi nunphung kha kan kaltak kho hlei rih lo. Khrihfabu ah thawngṭhachim cu savo phawt in kan i phaw peng ko rih hna. Khrihfabu tam deuh ah, a phawtu cu Pastor  hmanh siloin Church secretary hna an si rih hui! Tleicia kan pa Rev. Sang Fen kha rak ra sehlaw, “Ziah hi tihin nan kal peng ko rih. Pastor ṭha ṭha tampi nan ngeih ko cang ṭung hna. Anmah nih buu chung  thawngṭha  cu tawlrel dih ko hna seh” tiah a kan sik ko hnga dah ka ti. Church secretary le pulpit committee nih savo phawt cun, thawngṭhachim cu kan hei phawt hna, thawngṭhachim thiahmi hna zong nih an duhmi Baibal cacang poah kan chim cio ve. Cu bantuk cu nawlh peng a si caah, kum a dih tikah zei lohma hmanh kan chuah bal lo. Cucaah Khrihfabu chung ah thawngṭhachim ‘savo phawt in i phawt nunphung’ hi cu thleng ko cang hna u sihlaw Khrihfabu caah ṭhatnak nganpi a chuahpi lai, tiah ka zumh ko.

B. Khrihfabu nih zeitindah Baibal a dihlak in kan cawn khawh lai?

 Baibal ṭha tein a cawngmi le Baibal cawnpiak biapi ah a chiami Khrihfabu cu an dam sau deuh hrimhrim. Khrihfabu nih kan saduhthah ngan bik cu, kan member dihlak Baibal ṭha tein cawnpiak hi a si awk a si. Cucaah Khrihfabu nih member sinah, Baibal cauk Dalkhat hnu Dalkhat in cawnpiak le hrilhfiahnak program ngeih hi a herh ngaingai. Cu bantuk tuah khawhnak ding ahcun, kan Khrihfabu nih Pathian bia leikap ah hruaitu bik, tawlreltu bik le nawlngeitu bik kan ngeih a herh.

 Khrihfabu caah rawl a simi Pathian bia tawlrelpiak hi, Biakam Thar khrihfabu Pastor rian hlipi bik a si caah thawngṭha leikap poah cu kan Pastor nih a tawlrel dih awk a si ko. Pastor tawlrelnak in, Baibal cauk Dalkhat hnu Dalkhat, ukkhat hnu ukkhat tiin, Hrilfiah Thawngṭhachim (Consecutive Expository Preaching) deuh in kalpi kho hna u sihlaw, member dihlak nih hlawknak tam bik kan hmuh khawh lai tiah ka ruah. Cucu upa Sunday school cawnnak bantuk in, pumh hlan caan tawite chung lawng siloin pumhpi thawngṭha bak ah kalpi peng a herh. Laimi Khrihfabu tampi ah member nih, zarhpi zing Baibal cauk ken a herhnak an hngal kho ti lo; cucu Baibal tawite rel i Baibal zoh ti loin, thawngṭhachim lawng kan theih zungzal caah a si. Cu bantuk in, Crusade program kan ngeihmi zong hi, Khrihfabu nih Pathian bia kalpi ding a suaisammi chungah lut sehlaw a ṭha. Camping tu cu a herhning in, a herh caan ah, ngeih a va si ko hnga.

Tahchunhnak ah, Church Pastor nih tu kum chungah Rom cakuat kan kalpi lai a ti ahcun, amah nih a chimtu zong a tawlrel dih ko lai. A duh ahcun, amah nih a chim lai, a duh ahcun midang a chimter ko hna lai. Sihmanhsehlaw midang nih an chim zong ah Khrihfabupi caah a suaisammi ning in a si lai. Cun, Khihfabu nih crusade program a ngeih zong ah, Pastor suaisammi Rom cauk chung ṭhiam ṭhiam in cawnnak ngeih a si ve hnga. Cu bantuk in, Khrihfabu nih tinhchih ngei tein kan kal ahcun kum dih ah lohma limmi kan ngeih khawh zungzal lengah, Khrihfabu nih hlawknak tampi kan hmuh lai. Kan hmuh dingmi hlawknak tampi lakah, pakhat cu member nih anmah thlarau tirawl caah, a sullam fiannak he, Baibal rel an thiam lai.

 Dawnhrawntu phunphun ruangah, kan Khrihfabu nih kan kalpi kho rih lo men. Sihmanhsehlaw hi leikap hawih hin Laimi Khrihfabu karhlan i zuam hna u sihlaw, kan tefa chan ahcun savo phawt thawngṭhachim siloin thiamnak a ngeimi (professionalism) lawng nih a sining tein Khrihfabu ah thawngṭha kan chim, kan cawnpiak cang hna sehlaw kan miphun nih kan hmuh bal rih lomi thilṭha le thluachuah tampi kan hmuh lai i Khrihfabu buainak zong a zawr deuh ngaingai lai, tiah ka ruah.